Jongeren betrekken bij de ondernemingsraad

Representatie

Jongeren zijn ondervertegenwoordigd in ondernemingsraden. Ongeveer 2% van de OR-leden bestaat uit medewerkers jonger dan 25 jaar, terwijl zij 15% van de beroepsbevolking uitmaken. Medewerkers van 26 tot en met 35 jaar bezetten 16% van de OR-zetels, terwijl een vijfde deel van werkend Nederland uit deze leeftijdsgroep bestaat. De gemiddelde leeftijd van OR-leden ligt dus een stuk hoger en daardoor sluit de OR vaak niet aan bij de belevingswereld van jongeren.

Het is, volgens de WOR, mogelijk voor een medewerker om zich na drie maanden werkzaam te zijn bij de organisatie, verkiesbaar te stellen voor een plek in de ondernemingsraad. Ook mogen werknemers die drie maanden in dienst zijn stemmen voor de OR. De OR mag hier, in positieve zin, van afwijken. Lees hierover meer in deze checklist.

Maak een praatje

Allereerst is het belangrijk om te realiseren dat er vaak wordt gepraat óver jongeren, maar zelden mét jongeren. Stap één is dan ook om het gesprek aan te gaan. Stap eens met de OR-pet op naar die jonge collega op jouw afdeling en maak een praatje. Hoe vindt de werknemer zijn werk? Waar is hij vooral mee bezig? Wat vindt hij belangrijk? Maak kenbaar dat de OR graag jonge medewerkers wil betrekken bij hun werkzaamheden: spread the word.

Een leuke manier om het gesprek aan te gaan is om een ‘meeloopdag’ te organiseren. Doe dit bij voorkeur op een dag wanneer de OR veel medezeggenschapstaken te doen heeft. Hiermee overtuig je door te laten zien wat de OR doet, en niet alleen door er over te praten.

Pas de OR aan

Stap één is op zich makkelijk, maar zal niet direct zorgen voor een blijvende verandering. Wat kan jouw OR doen om een duurzame relatie op te bouwen met jonge medewerkers? Daar zijn de volgende twee stappen voor: het aanpassen van de OR-structuur en het afstemmen van de communicatie.

OR Reglement aanpassen

Jongeren kan je ook beter betrekken als minder drempels opwerpt in het OR Reglement. Dat kan op drie manieren:

1. Verkort de zittingstermijn van de hele OR tot twee jaar via het OR-reglement. De meeste OR’en kennen een lidmaatschap van drie jaar is, sommigen van vier jaar. Maar voor een jonge medewerker kan het een grote stap zijn om zich meteen voor zo’n lange periode vast te leggen. Weet wel dat er ook weer nadelen kleven aan een tweejaarstermijn: is iedereen net ingewerkt, en dan is de zittingstermijn alweer afgelopen.
2. Neem de mogelijkheid op van een duo-lidmaatschap in het OR-reglement. Kijk dan of twee jonge medewerkers zich samen willen kandideren voor een duo-lidmaatschap: ieder voor de helft van de periode. Of zorg ervoor dat alle niet gekozen automatisch reservekandidaten worden op volgorde van de meeste stemmen bij de komende verkiezingen. Als iemand tussentijds aftreedt, is er op voorhand een opvolger is.
3. Neem in het OR-reglement op dat niet-leden van de ondernemingsraad wel zitting kunnen nemen in commissies van de OR. Het werk in een OR-commissie is wat vrijblijvender en minder zwaar dan een OR-lidmaatschap. Bovendien kan het onderwerp van de commissie (zoals arbo, HR of financiën) beter aansluiten bij de interesse van de jonge medewerker

Een andere optie is om stageplekken bij de OR aan te bieden. Stagiaires kunnen dan voor een korte periode meelopen met de OR en op een informele manier kennismaken met de medezeggenschap.

Meerwaarde van de OR

Het idee dat jongeren de OR niet interessant vinden klopt niet: uit onderzoek blijkt wel degelijk dat jongeren geïnteresseerd zijn in medezeggenschap voor het goed functioneren van de organisatie. Het is belangrijk dat u de meerwaarde van de OR op de juiste manier communiceert. Uitleg over de wettelijke bevoegdheden is niet hetgeen dat jongeren aantrekt. Zij willen horen wat de kernidentiteit van de OR is en hoe zij zichzelf positioneert in de organisatie. Het model ‘Golden Circles’ van Simon Sinek (marketeer en schrijver) kan hierbij helpen. Het model van Sinek is voor veel organisaties de basis van hun identiteit. Als OR moet u deze vragen kunnen beantwoorden:

1. Why: waarom is de OR belangrijk? Waar streeft de OR naar? Wat is zijn missie?
2. How: hoe doet de OR dat? Hoe verwezenlijkt de OR zijn belang?
3. What: wat biedt de OR aan?

Vergaderen

Veel OR’en vergaderen regelmatig door om tafel te zitten en urenlang te praten over allerlei zaken. De secretaris schrijft de notulen nog net niet uit met de hand. Niet heel aantrekkelijk en innovatief. Vergaderen kan ook een stuk laagdrempeliger, flexibeler en sneller. Bijvoorbeeld online via een videoverbinding, Q&A via WhatsApp of in kleine groepjes als even snel iets besproken moet worden waar zij toevallig mee bezig zijn. Jongeren houden veel ballen in de lucht, dus efficiënt omgaan met hun tijd is van belang.

Netwerken

Jongeren staan bij de start van hun carrière en kunnen nog alle kanten op. Ze zijn opzoek naar mogelijkheden om zich te ontwikkelen én om contacten op te doen. Daar is de OR hartstikke geschikt voor: een prachtig netwerk voor mensen die verder willen komen in hun loopbaan. Benadruk dit dus! Dit is extra aantrekkelijk en kan ze over de streep trekken om zich toch aan te sluiten bij een commissie of zich zelfs verkiesbaar te stellen

Kernboodschap

Zo maar even een goede kernboodschap formuleren is niet makkelijk. Bedenk goed bij het formuleren van een kernboodschap: waarom is de OR er? Wat wilt u voor de achterban betekenen? Wat zijn onze normen en waarden? Als u deze vragen kunt beantwoorden, kunt u vervolgens in één of twee zinnen de kernboodschap formuleren. Die kernboodschap is leidend in al uw communicatie met de achterban. Deze hoeft u niet onderaan elk bericht te herhalen, maar vormt wel de leidraad.

Dus niet: ‘Als OR hebben we adviesrecht over de reorganisatieplannen van de bestuurder’.
Maar wel: ‘Als OR doen wij ons best voor een eerlijke reorganisatie voor jou als werknemer’.

Communicatie

Met notulen of een berichtje op het intranet communiceer je, maar je kunt ook andere communicatiemiddelen inzetten die wat moderner zijn en meer zijn ingesteld op sneller, frequenter en flexibeler contact. Bijvoorbeeld een aparte groep in WhatsApp of Signal waarin je prikkelende vragen stelt of korte berichten plaatst over aankomende activiteiten. Of een communicatietool als Slack of een eigen nieuwsbrief. Met een nieuwsbrief kun je gericht informatie delen met bepaalde medewerkers en met Slack kun je specifieke groepen maken waarin je contact hebt over onderwerpen die de jonge achterban aangaat. Ook kun je de mening van jouw achterban peilen met een tool als Slack. Zoek uit welke communicatiemiddelen de jongeren in jouw organisatie het liefst gebruiken en pas daar jouw boodschap op aan.

Less is more, ook bij het communiceren van jouw boodschap. Dus houd het kort en bondig.

Speeddate

Natuurlijk is de OR niet in één keer wereldkampioen communiceren met jongeren, dat vereist wat oefening. Een leuke manier om hiermee te beginnen is om een activiteit te organiseren. Bijvoorbeeld een ‘speeddate’ sessie, waarbij OR-leden korte gesprekjes hebben met jongeren. Andere vormen kunnen natuurlijk ook, zolang het maar creatief is.

Sluit de activiteit altijd af met een borrel, dan blijven jongeren vaak nog even hangen en komen de écht goede gesprekken pas op gang. Of skip het event en organiseer alleen een borrel, waarom niet?