Deel Tweede Kamer neemt initiatief tot Zelfstandigenwet

De Tweede Kamerfracties van VVD, D66, CDA en SGP willen een einde maken aan de onduidelijkheid over wat nu precies een zzp’er is. Doel van de wet is niet dat er méér of minder mensen als zzp’er gaan werken, maar dat er eindelijk wettelijk duidelijkheid ontstaat over de vraag wanneer je nu wel of niet zzp’er bent. Daarnaast zorgt de wet voor erkenning voor een grote groep werkenden die graag als zelfstandige actief is en al jarenlang de rechtszekerheid onder hun bestaan mist. Daarom hebben de fracties een initiatiefwetsvoorstel ingediend voor de Zelfstandigenwet, dat tot 23 juni in internetconsultatie is.

Vbar

De Zelfstandigenwet zou in de plaats moeten komen van een ander bij de Tweede Kamer ingediend wetsvoorstel, de Wet verduidelijking arbeidsrelatie (Vbar). Die heeft andere criteria om een onderscheid te maken tussen werknemers en zzp’ers, maar daar is veel discussie over. De Vbar was tot nu toe de beoogde opvolger van de bestaande Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Dba), die sinds lange tijd eindelijk weer wordt gehandhaafd door de Belastingdienst. Dat heeft geleid tot de nodige paniek bij veel werkgevers, die bang zijn voor boetes en naheffingen als opdrachten aan zzp’ers niet juist blijken te zijn.

Toetsingskader en toetsingscommissie

De Zelfstandigenwet moet een ander, duidelijker wettelijk toetsingskader vormen voor zowel opdrachtnemers als opdrachtgevers om na te gaan of iemand zelfstandige is en geen werknemer. Het bestaat uit twee toetsen: de zelfstandigentoets en de werkrelatietoets. Je bent pas een zelfstandige als je aan beide toetsen voldoet. Kom je er niet uit, dan kan je de beoordeling van de arbeidsrelatie voorleggen aan een apart in te stellen toetsingscommissie. De oordelen van deze commissie zijn openbaar en bindend voor handhavende instanties, zoals de Belastingdienst.

Zelfstandigentoets

De voorwaarden uit de zelfstandigentoets zijn:

• werken voor eigen rekening en risico;
• voeren van een deugdelijke administratie;
• zich gedragen in het economisch verkeer als zelfstandig ondernemer;
• beschikken over een adequate voorziening tegen het risico van arbeidsongeschiktheid;
• proportioneel bijdragen aan een voorziening bij pensionering.

Werkrelatietoets

De voorwaarden uit de werkrelatietoets zijn:

• vrijheid van organisatie van werk;
• vrijheid van organisatie van de werktijd;
• geen van hiërarchische controle;
• wederzijdse intentie om anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst werk te verrichten.

Rechtsvermoeden

Naast de initiële toetsing blijft ook de feitelijke situatie daarna relevant, zeggen de initiatiefnemers. De nieuwe Zelfstandigenwet moet net als de Vbar de mogelijkheid bieden om per sector een rechtsvermoeden van werknemerschap te introduceren als daar een verhoogd risico op schijnzelfstandigheid geldt. Dat rechtsvermoeden is te vertalen in een minimum uurtarief voor de zzp’er. Val je daaronder, dan ben je niet zelfstandig, maar werknemer.