Kabinet wil selectiever omgaan met arbeidsmigratie

Het kabinet wil minder inzet van buitenlandse werknemers aan de onderkant van de arbeidsmarkt, waar migranten tegen lage lonen en onder slechte arbeidsomstandigheden werken. En meer inzet op arbeidsmigranten die toegevoegde waarde bieden aan een ‘sociale, hoogwaardige en innovatieve economie’ en in functies en sectoren die te kampen hebben met arbeidsmarktkrapte. Dat schrijft minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 14 november in een brief aan de Tweede Kamer.

Onderzoek naar maatregelen

Het kabinet wil het verdienmodel doorbreken waarbij sommige werkgevers, uitzendbureaus en detacheringsbedrijven flinke winst maken op de inzet van kwetsbare arbeidsmigranten, die soms zorgen voor overlast en extra druk geven op de woningmarkt. Daarom gaat het kabinet de Sociaal Economische Raad vragen om advies over keuzes in het arbeidsmigratiebeleid en over het idee van een bandbreedte voor het aantal toe te laten arbeidsmigranten. Zelf onderzoekt het kabinet een uitzendverbod in sommige sectoren, het terugdringen van ontslag op staande voet en de verplichting van een minimum percentage vaste dienstverbanden in plaats van alleen uitzendkrachten.

Huisvesting

Ook wil het kabinet voorrang geven aan migranten die al in Nederland zijn. Het aantal tewerkstellingsvergunningen voor statushouders zal naar schatting in 2024 zo’n 10.000 zijn, tegenover ruimt 600 in 2022. Daarnaast bouwt het kabinet voort op eerdere voorstellen van de commissie Roemer, zoals een zorgplicht voor werkgevers voor passende huisvesting van arbeidsmigranten, mogelijk op het eigen terrein van de werkgever. Sinds de inwerkingtreding van de Wet goed verhuurderschap mag er geen koppeling meer zijn tussen huur- en arbeidscontract, zodat arbeidsmigranten niet meer op straat komen te staan als hun arbeidscontract is afgelopen.

Beleidsopties

In 2022 kwamen er zo’n 75.000 arbeidsmigranten naar Nederland, iets meer dan twee derde vanuit de EU, de rest van erbuiten. De meesten van hen doen werk dat Nederlanders zelf niet willen doen, maar dat mogelijk door automatisering of robotisering gedaan kan worden. Het aankomend half jaar wil het kabinet de maatschappelijke kosten en baten van arbeidsmigratie doorrekenen en inzicht krijgen in de impact van arbeidsmigratie op de verschillende sectoren. Daarbij hoort ook een doorlichting van de huidige subsidies en fiscale regelingen, zoals de expatregeling. In juni 2025 moet het onderzoek klaar zijn en er verschillende beleidsopties op tafel liggen.