Werknemers melden zich vaker ziek en blijven langer thuis

Het percentage werknemers dat dat zich ziek meldt is de laatste jaren aan het stijgen. In 2023 gaf 51% van de werknemers aan zich in de laatste twaalf maanden te hebben ziekgemeld en in 2015 was dit nog 45%. Ook is de verzuimduur toegenomen: van gemiddeld 7,0 dagen in 2015 naar 8,2 in 2023. Dit blijkt uit cijfers uit de Arbobalans 2024 van CBS en TNO. In dit onderzoek, dat elke vier jaar uitkomt, worden de stand van zaken en de ontwikkelingen van de arbeidsomstandigheden  en de gezondheid van werkenden in kaart gebracht.

Psychische klachten

Als reden om zich ziek te melden noemen de meeste werknemers verkoudheid, griep of een ander virus (55,0%). Gemiddeld blijven werknemers hiervoor 3 dagen thuis. De verzuimduur is aanzienlijk langer als werknemers zich ziek melden vanwege psychische klachten, zoals overspanning en burn-out (7,9%). Dan is de gemiddelde verzuimduur 63 dagen. Ook wordt dan het verzuim vaker in verband gebracht met het werk. 75% van de werknemers die verzuimen vanwege psychische klachten geeft aan dat dit (deels) werkgerelateerd is.

Kosten van verzuim

Meer ziekmeldingen en een langere verzuimduur hebben uiteraard financiële gevolgen voor de werkgever. De kosten voor de verplichte loondoorbetaling tijdens de eerste twee ziektejaren zijn gestegen van 5,1 miljard euro in 2015 naar 8,3 miljard euro in 2023. Meer dan de helft hiervan (4,9 miljard) is toe te schrijven aan psychosociale arbeidsbelasting, zoals werkdruk en ongewenste omgangsvormen. Daarna volgen fysieke belasting (1,2 miljard) en besmetting op het werk (0,3 miljard).

Burn-outklachten

Het percentage werknemers dat aangeeft burn-outklachten te ervaren, is toegenomen van 13% in 2015 naar 19% in 2023. Tegelijk is het aandeel werknemers met stressvol werk (werk met een  combinatie van hoge taakeisen en lage autonomie) kleiner geworden (van 18% in 2015 naar 15% in 2024). Er spelen dus ook andere stressfactoren een rol bij het ervaren van burn-outklachten. Ongewenst gedrag op de werkvloer kan ook voor stressklachten zorgen.

De rol van de OR

De OR heeft zowel instemmingsrecht als het gaat om arbeidsrisico’s als om ziekteverzuim en re-integratie. Dit zijn twee verschillende dingen, maar ze hangen wel samen. Een hoog verzuimpercentage kan te maken hebben met de arbeidsomstandigheden in de organisatie. Ook op het invoeren van regelingen als een verzuimprotocol heeft de OR instemmingsrecht. Hierin staan afspraken tussen werkgever en werknemer over ziek melden en de omgang met ziekmeldingen.

Meer weten over dit onderwerp? Bekijk de checklist.