Ruimer rouwverlof op komst

Er komt mogelijk een specifieke wettelijke regeling voor rouwverlof, uitgebreider dan het huidige calamiteitenverlof. Dat is namelijk de aanbeveling uit een onderzoek naar rouw en werk, opgesteld in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en op 30 maart doorgestuurd aan de Tweede Kamer. Hoe die regeling er precies gaat uitzien, wordt binnenkort duidelijk. Dan stuurt Minister Van Gennip een voorstel naar de Kamer.

Begrip en ondersteuning

Eerst het goede nieuws. Nederlandse werkgevers blijken gelukkig veel begrip te hebben voor de noodzaak voor rust en ruimte na een ingrijpend verlies. 80% van de werkgevers biedt begrip, flexibele werktijden en professionele ondersteuning. Ruim 40% procent biedt een tijdelijke aanpassing van het takenpakket. Het is vaak maatwerk, want rouwverwerking verschilt per persoon en is afhankelijk van veel factoren.

Wettelijk rouwverlof

In Nederland is er geen specifiek wettelijke rouwverlof. De Wet arbeid en zorg biedt wel calamiteitenverlof bij het overlijden en de uitvaart van een partner of een van de bloed- en aanverwanten in de rechte lijn (kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, ouders, grootouders en overgrootouders) en in de tweede graad van de zijlijn (broers, zussen, halfbroers en halfzussen). Niet voor anderen. Het calamiteitenverlof is op aanvraag van de werknemer en de respons daarop van werkgevers is verschillend.

Ruimte voor rouw

De onderzoekers van Panteia bevelen wel een ruimere wettelijke rouwverlofregeling voor elke werknemer aan. Rouwdeskundigen geven aan dat dit belangrijk is. Een ruimer rouwverlof geeft het signaal dat er ruimte is voor rouw zonder dat dit ten koste gaat van salaris of opgebouwde verlofdagen. Een wettelijk rouwverlof voorkomt bovendien dat afwezigheid aangemerkt wordt als ziekteverzuim, terwijl dat buiten de verzuimverzekering valt en leidt tot problemen met re-integratie.

Discussie

De onderzoekers doen geen voorstel over het aantal dagen, de wijze van financiering (overheid of werkgever) en het precieze onderscheid tussen overledenen ‘dichtbij’ en ‘verderaf’. Dat laten ze aan het kabinet over. Ze pleiten in ieder geval wel voor een regeling waarbij verlies binnen het gezin in ieder geval in aanmerking komt voor verlof. Maar er is meer nodig dan alleen ruimte voor afwezigheid en ook een langere afwezigheid dan de duur van het rouwverlof kan nodig zijn. Dat is en blijft maatwerk, aldus de onderzoekers.

Verschil per werkgever

Uit een steekproef blijkt dat nog geen 20% van de cao’s in Nederland een regeling kent voor rouwverlof die ruimer is dan de periode tussen het overlijden en de uitvaart. In de praktijk blijken werkgevers vaak veel meer ruimte voor afwezigheid te bieden dan wat er in de cao staat. Bij kortdurende afwezigheid gaat het om calamiteitenverlof, bij langduriger afwezigheid wordt de werknemer ziekgemeld. Hoeveel ruimte verschilt per werkgever.

Buitenland

De onderzoekers keken ook naar rouwverlof in het buitenland. Daar verschillen de regelingen enorm. In België is recent een door de werkgever betaald rouwverlof ingevoerd van maximaal 10 dagen bij het overlijden van partner, kind, stiefkind en pleegkind; 7 dagen daarvan zijn flexibel op te nemen binnen het jaar van overlijden. In Frankrijk betaalt de werkgever 11 dagen rouwverlof voor de biologische- of pleegouders bij het overlijden van een minderjarig kind; voor overige directe familieleden is dit 3 dagen. In Denemarken geldt zelfs een rouwverlof van 26 weken.