Een MTO is zó 1900

Hoe tevreden ben jij over het werken bij ons? Dit is een veelvoorkomende vraag in een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Waarbij de antwoordmogelijkheden vervolgens variëren van 1 tot 10. Deze vaak gestelde vraag is echter om meerdere redenen problematisch. Het gebruik van woorden als ’tevreden’ en ‘ons’ maakt de vraag suggestief en kan de resultaten vertekenen. Bovendien leveren kwantitatieve antwoordmogelijkheden zoals deze vaak een normaalverdeling op, wat meestal een gemiddelde score van 7 betekent. Maar wat meet je nu eigenlijk als organisatie met een MTO?

Andere insteek

Kies als OR een andere insteek. Stel neutrale vragen die medewerkers de kans geven om zelf en inhoudelijk te antwoorden. Stel open vragen zonder enige sturing. Makkelijk is dat niet, maar wel effectief, zoals elders is bewezen in tal van achterbanraadplegingen. Een praktijkvoorbeeld van een technisch bedrijf. Een half jaar geleden hield de afdeling Personeelszaken, in samenwerking met de bedrijfsarts, een PMO (periodiek medisch onderzoek). Hieruit bleek dat vooral storingsmonteurs van 50 jaar en ouder klachten kregen door het vele tilwerk in moeilijke omstandigheden. Denk aan een natgeregend festivalterrein waar een monteur iemand uit een stilgevallen hoogwerker moet halen. De monteur moet dan kiezen tussen al het zware gereedschap en reserveonderdelen in één keer meenemen of meerdere keren heen en weer lopen naar zijn busje. De bedrijfsarts adviseerde een tilcursus voor alle monteurs, en Personeelszaken volgde dit advies op. De monteurs volgden braaf de cursus, maar voelden zich achteraf eigenlijk beledigd. Ze vroegen de OR om een beter advies. Na twee vergaderingen kwam de OR niet verder dan het vaststellen van de (al bekende) lasten en de oorzaken, maar een betere oplossing bleef uit.

Eerste ronde

De OR vroeg mij om hulp. Hoewel ik geen kant-en-klare oplossing had voor het tilprobleem, stelde ik voor: vraag het de betrokken medewerkers. Met OR-Dialoog stelden we een eerste ronde open vragen om de achterban te raadplegen. Alle monteurs bevraagd over hun werkplezier, werkdruk en fysieke overbelasting. De vragen waren:

In welke situatie ervaar je de meeste last?
Welke storingen betreft dat?
Bij welke opdrachtgevers?
Hoe vaak heb je last?
Hoelang houdt de last aan?
Heb je voor jezelf een oplossing bedacht en welke is dat dan?
Waar heb je vooral behoefte aan om jouw last te verlichten?
Heb je een advies aan de OR, HR en de bedrijfsarts?

Vooral de laatste drie vragen leverden interessante antwoorden op. Eén suggestie was om alle monteurs een bolderkar te geven. Hoewel dit idee eerst werd weggelachen, bleek het in de tweede ronde van de OR-Dialoog het beste antwoord te zijn. Een tweede ronde is nodig!

Tweede ronde

Met de antwoorden uit de eerste ronde was de raadpleging nog niet afgerond. In de tweede ronde werd de weging uitgevoerd, waarbij de monteurs hun beste antwoord bovenaan mochten zetten. Het idee van de bolderkar werd als beste oplossing gekozen. Verrassend voor de OR, HR en directie. In de eerstvolgende overlegvergadering presenteerde de OR de resultaten aan de bestuurder, die direct actie ondernam. Hij organiseerde een barbecue voor alle monteurs en bestelde 30 bolderkarren en steekwagens. Tijdens de barbecue bood hij elke monteur een bolderkar aan, met de boodschap om die ook in het weekend te gebruiken, ‘want mijn logo staat erop’.

Raadpleeg tijdig

Een veelgehoorde klacht van ondernemingsraden is dat ze te laat in het traject door de bestuurder worden gevraagd om advies. Maar vaak maken ze dezelfde fout door ook zelf hun achterban niet tijdig te raadplegen. Artikel 17 van de WOR is hier duidelijk over: de bestuurder moet de OR en alle medewerkers de middelen geven om achterbanraadpleging mogelijk te maken. En andersom heeft de bestuurder recht op de mening van alle medewerkers, en ja de OR moet deze ophalen.

Johan Berends is licentiehouder van OR-Dialoog en trainer en adviseur medezeggenschap bij Metamorfase, partner van OR Live op 8 oktober. Wil jij ook leren om professioneel je achterban te raadplegen? Kom naar de workshop ‘Achterbanraadpleging. Hoe?’