Identiteit en arbeidsvoorwaarden: waarin onderscheiden jullie je écht?

door Jurre de Haan

Bijna iedere ondernemingsraad (OR) houdt zich momenteel bezig met het thema arbeidsvoorwaarden. Goede arbeidsvoorwaarden zijn niet alleen essentieel in de huidige arbeidsmarkt waarin de concurrentie groot is. Arbeidsvoorwaarden moeten ook passen bij de organisatie die je over drie tot vijf jaar wilt zijn. Ze zijn noodzakelijk om je als werkgever te onderscheiden en aantrekkelijk te maken voor de werknemers die bijdragen aan het behalen van de langetermijndoelen.

Welke arbeidsvoorwaarden?

Onderwerpen die vaak terugkomen in het overleg tussen de OR en de bestuur zijn bijvoorbeeld:

Aantrekkelijk werkgeverschap: zorgen voor een werkomgeving en voorwaarden die je bedrijf onderscheiden als een geweldige plek om te werken.
Krapte op de arbeidsmarkt: inspelen op de uitdagingen van een beperkte talentenpool door flexibele en concurrerende voorwaarden te bieden.
Binden en boeien: initiatieven en voordelen die ervoor zorgen dat werknemers zich verbonden voelen met het bedrijf en gemotiveerd blijven.
Mensen echt waarderen: regelmatige erkenning en waardering van de bijdragen van werknemers, zowel informeel als formeel.
Werkplezier: creëren van een werkomgeving waar medewerkers zich gelukkig en voldaan voelen, met aandacht voor welzijn en een positieve cultuur.

Een gemiste kans

De OR en de bestuurder zijn het er vaak over eens dat de arbeidsvoorwaarden aantrekkelijker, moderner en ruimhartiger kunnen. Waarom vallen de gesprekken hierover dan toch vaak stil? Regelmatig voelt de bestuurder zich beperkt in de beschikbare middelen. Ook voelen beide partijen niet altijd de mogelijkheid om dit binnen een bredere context (van onder andere vakbonden, internationale aandeelhouders, etc.) op te lossen. Soms is het HR die deze impasse weet te doorbreken. Maar hoe neem je de volgende stap als ook zij geen uitkomst kunnen of willen bieden?

Wees onderscheidend op basis van identiteit

Steeds meer blijkt dat een sterke bedrijfsidentiteit veel meer invloed heeft op hoe aantrekkelijk een werkgever is voor (potentiële) werknemers, dan alleen maar de beste arbeidsvoorwaarden. Ga daarom het gesprek aan over wat jullie organisatie écht onderscheidt als werkgever, in plaats van alleen maar aandacht te schenken aan het bieden van betere arbeidsvoorwaarden dan de concurrent. Stel daarbij de volgende vragen aan elkaar:

Wat zijn onze doelen voor de (middel)lange termijn?
Wat voor organisatie willen we (over 3 jaar) zijn?
Welk type werkgeverschap hoort daarbij?

De antwoorden op deze vragen zijn bepalend voor de keuzes omtrent jullie arbeidsvoorwaarden: meer salaris of minder werken, thuiswerken of kantoortuinen, een extra vrije dag of een bedrijfsuitje, geld voor opleiding of een betere reiskostenvergoeding, etc.

Verken jullie identiteit met alle stakeholders

De antwoorden op bovenstaande vragen roepen ongetwijfeld nog meer vragen op. De meest prangende daarvan is waarschijnlijk: wat is onze identiteit als werkgever? Op deze manier werk je met elkaar aan strategische arbeidsvoorwaarden: voorwaarden die de ontwikkeling van de organisatie in de gewenste richting ondersteunen. Dat maakt het ook zo belangrijk om de vraag rondom jouw identiteit als werkgever gezamenlijk te verkennen, dus met alle stakeholders binnen de organisatie:

de bestuurder
de raad van toezicht of raad van commissarissen
verpleegkundige en medische staf
HR
het managementteam
de aandeelhouders
de achterban

Hoe krijg je het gesprek op gang

Onderstaande discussiepunten kunnen je bij dat gesprek helpen. Kies er een aantal uit die relevant zijn voor jouw organisatie en start een open gesprek met elkaar. Probeer vervolgens samen de vraag te beantwoorden: wat voor werkgever wil je zijn? Wat is voor ons belangrijk?

Geef talent de (loon)ruimte.
We zijn transparant over wat je krijgt. Nu en in de toekomst.
Jonge mensen zijn onze toekomst. Daar richten we ons hoofdzakelijk op.
Al die moderne arbeidsvoorwaarden zijn tijdelijk en een modedingetje… doe even normaal!
Wij betalen vooral goed en zorgen goed voor onze mensen.
De medewerker staat bij ons centraal. In alles.
Groei in arbeidsvoorwaarden moet ook mogelijk zijn zonder ambities als leidinggevende.
Diversiteit en inclusie is belangrijk.
Duurzame inzetbaarheid.
Opsluiten of openstellen: willen we mensen binden of juist ontwikkelen zodat ze zich elders verder kunnen ontplooien?
Strijd met heilige huisjes: durven we met ‘oude’ arbeidsvoorwaarden te stoppen?
Fijne werkomgeving willen we niet langer als bijvangst zien. Het is een belangrijke arbeidsvoorwaarde, waar we ook echt beleid op maken.
Zoeken naar de (on)mogelijkheden: meerdere kleine dingen kunnen samen iets moois maken.
Maatschappelijke rol werkgever: we hebben ook een verantwoordelijkheid voor onze mensen buiten werktijd en buiten de werkplek.
Kopiëren we wat een ander doet … of durven we te kiezen vanuit onze eigen identiteit.
Maatschappelijk bewustzijn: hoe duurzaam willen we zijn?
Richten we ons op een groep medewerkers of op het individu (maatwerk).

Succes en een prettig en constructief gesprek gewenst!

Jurre de Haan is senior-adviseur en gespecialiseerd in het ondersteunen van OR’en bij het aanpakken van arbeidsvoorwaarden. Hij is werkzaam bij OR Consultancy, partner van OR Live op 16 oktober in de FokkerTerminal in Den Haag.