Europese ondernemingsraad krijgt meer invloed

Er gaat behoorlijk wat veranderen voor de medezeggenschap in multinationals. De Europese ondernemingsraad (EOR) krijgt meer bevoegdheden. De bestuurder moet voortaan eerst met de EOR overleggen voordat hij een besluit kan nemen en schriftelijk reageren op een EOR-advies. Verder krijgt de EOR meer recht op informatie en recht op deskundige bijstand en op scholing. Er komen hoge boetes voor multinationals die zich niet aan de regels uit de nieuwe Europese richtlijn houden.

Europese ondernemingsraad (EOR)

Bedrijven die in minimaal twee landen in de EU of de EER actief zijn, waar minimaal 1.000 mensen werken en EU-landen en waarvan de kleinste vestiging ten minste 195 werknemers telt, zijn verplicht een EOR in te stellen. In de EOR overleggen werknemersvertegenwoordigers uit de verschillende vestigingen met elkaar en met de bestuurder over plannen die invloed hebben op werknemers in meerdere landen, zoals bedrijfsverhuizingen, overnames, reorganisaties, outsourcing en grote wijzigingen in arbeidsvoorwaarden. Gaan dit soort voorgenomen besluiten alleen om veranderingen in één land, dan is dat een zaak van de ‘lokale’ OR.

Eest overleg en advies voor voorgenomen besluit

De belangrijkste verandering is dat concernbestuurder voortaan eerst met de EOR overleggen voordat hij een besluit kan nemen. Het voorgenomen besluit moet aan de OR worden voorgelegd en die geeft vervolgens een advies. De concernbestuurder moet eerst schriftelijke reactie geven op hun advies, voordat er een definitief besluit wordt genomen. De oude situatie van eerst besluiten nemen en dan de EOR infomeren mag niet meer.

Minder geheimhouding, meer informatie en ondersteuning

Ook mag de concernbestuurder voortaan niet meer zomaar geheimhouding opleggen aan de leden van de EOR. Alleen stellen dat informatie vertrouwelijk is, mag niet meer. Er moet een objectieve reden zijn waarom iets geheim moet blijven. Verder krijgt de EOR voortaan toegang tot alle informatie die de raad nodig acht om een gedegen advies te geven en moet de bestuurder de kosten van externe deskundigen en juridische bijstand betalen. Ook de kosten van scholing zijn voor rekening van de bestuurder. De EOR hoeft alleen nog vooraf melden om welke kosten het gaat.

Omzetafhankelijke boetes bij overtredingen

Overtreden de concernbestuurder de nieuwe regels, dan komen er forse boetes die kunnen oplopen tot miljoenen euro’s. De exacte hoogte van de boetes is een zaak van de lidstaten zelf, maar hij moet in ieder geval in verhouding staan tot de jaaromzet van het concern, is afhankelijk van hoelang de overtreding duurt, hoe ernstig die is, wat de gevolgen zijn en of er sprake is van opzet.

Implementatie in nationale wetgeving

Tot slot vervalt de uitzondering dat bedrijven die al vóór 1996 afspraken hadden gemaakt buiten de regels voor de EOR vallen. Straks gelden voor alle bedrijven dezelfde regels. EU-lidstaten krijgen twee jaar de tijd om de richtlijn in hun nationale wetgeving op te nemen. De stemming in het Europees parlement was op 9 oktober 2025. Dit betekent dat Nederland vóór eind 2027 wijzigingen moet doorvoeren in de relevante wetten en regelingen.