Nationale feestdagen: hoe zit het ook al weer?

Veel werkgevers en werknemers denken dat het wettelijk geregeld is dat ze vrij hebben met Nieuwjaar, Hemelvaart of 2^e Kerstdag. Dat is helaas niet waar. De wet stelt dat de elf nationale (of officiële) feestdagen geen verplichte (doorbetaalde) vrije dagen zijn. Tenzij dat anders is afgesproken in de cao of avr, moeten werknemers dus eigenlijk een vrije dag opnemen als ze bijvoorbeeld met 1^e Kerstdag niet willen werken maar kokkerellen voor de familie.

Maatschappelijke discussie

Om discussie hierover uit de weg te gaan, geven veel organisaties hun medewerkers vanouds vrij op deze feestdagen. Ze geven daarmee stilzwijgend de feestdagen weg als extra betaalde vakantiedagen, bovenop de door de werknemer opgebouwde vakantiedagen. Steeds vaker, maar nu vanuit een andere gedachtegang, komt hierop commentaar: vrijgeven met Kerst of Pasen leidt tot scheve gezichten. Waarom dan ook niet bij Holy, Pesach, Chinees Nieuwjaar of Offerfeest?

Kritiek

Die kritiek klinkt logisch. Want naast drie algemene feestdagen, zoals Nieuwjaarsdag, Koningsdag en Bevrijdingsdag, hebben de andere acht officiële feestdagen een duidelijke christelijk-historische achtergrond: Goede Vrijdag, 1^e en 2^e Paasdag, Hemelvaart, 1^e en 2^e Pinksterdag en 1^e en 2^e Kerstdag. Voor werknemers die liever een andere feestdag vieren voelt dat niet eerlijk: zij moeten wel een vrije dag opnemen voor hun culturele feestdagen.

Wat is de oplossing?

Om te voorkomen dat werkgevers straks voor elke culturele of religieuze feestdag een extra vrije dag moeten geven en toch tegemoet te komen aan het gevoel van inclusie, besluiten steeds meer werkgevers niet meer vast te houden aan de officiële feestdagen, maar in ruil daarvoor een omrekening te doen van alle nationale feestdagen naar vrij invulbare extra vakantiedagen. Zo komen ze tegemoet aan hun diverse workforce, met medewerkers met allerlei verschillende religieuze en culturele achtergronden. Zonder dat het uit de hand loopt qua kosten.

Rekenvoorbeeld

Hoe die omrekening plaatsvindt, hangt af of er wel of niet op zaterdag of zondag wordt gewerkt in uw organisatie. We geven hier het rekenvoorbeeld voor een bedrijf of instelling die dicht is in het weekend (uitgezonderd incidenteel overwerk). In dat geval is de omrekening als volgt. Er zijn in totaal elf officiële feestdagen. Twee dagen vallen altijd op een zondag (1^e Paasdag, 1^e Pinksterdag), dus in het vrije weekend. Twee dagen vallen altijd in de werkweek van maandag tot en met vrijdag (Goede Vrijdag en Hemelvaart). De overige zeven wisselen elk jaar, ze vallen niet op een vaste dag. Over zeven jaar gemeten vallen deze zeven feestdagen gemiddeld twee keer in een weekend en vijf keer door de week.

Zeven extra dagen

De eerste groep telt niet mee als extra vakantiedag, die vallen altijd in het weekend. De tweede groep telt altijd als een hele vrije dag, ze vallen door de week. De andere zeven tellen per stuk voor vijf/zevende als vrije dag (als ze door de week vallen). Bij elkaar opgeteld tellen de elf officiële feestdagen voor organisaties die alleen door de week werken dus voor zeven extra vrije dagen. Mocht u dus besluiten in het kader van diversiteitsbeleid de stilzwijgend doorbetaalde officiële feestdagen te verruilen voor flexibel op te nemen vrije dagen in het kader van inclusie, dan komt u uit op zeven extra vrije dagen per jaar.