Bezoek Arbeidsinspectie

Hoera! De arbeidsinspectie komt op bezoek. Wat nu? In paniek raken is niet nodig, maar je moet er wel samen met de bestuurder voor zorgen dat de organisatie voorbereid is op een bezoek. Maar hoe zorg je eigenlijk dat de OR goed voorbereid is? En welke rechten heeft de OR bij een bezoek van de inspectie?

Hoe zit het wettelijk?

Volgens de Arbeidsomstandighedenwet (ook wel Arbowet) heeft de ondernemingsraad een belangrijke rol bij een bezoek van de arbeidsinspectie. Het is handig om voor het bezoek van de arbeidsinspectie een protocol op te stellen. Daarin kun je de volgende rechten van de OR opnemen:

De OR mag bij het bezoek van de inspecteur aanwezig zijn.
De OR mag met de inspecteur een gesprek onder vier ogen voeren.
De OR kan de arbeidsinspectie verzoeken een onderzoek te verrichten en de arbeidsinspectie moet daar zo spoedig mogelijk gehoor aan te geven.
De OR heeft recht op inzage in het rapport van de arbeidsinspectie over het bezoek. In de praktijk wordt de werkgever gevraagd de OR in kennis te stellen.
De OR kan (net als de werkgever) in beroep gaan tegen een beslissing van de arbeidsinspectie. Ook individuele werknemers kunnen een klacht indienen. De werknemer mag verzoeken om deze klacht anoniem te doen.

Let op: de arbeidsinspectie kan ook onaangekondigd langskomen. Dat is vaak een onaangename verrassing, maar maakt het bezoek niet minder belangrijk. Je hebt het recht om bij het bezoek van de inspectie aanwezig te zijn. Dus spreek dit van te voren af met de bestuurder. Dan is er geen onduidelijkheid zodra de inspecteur binnenstapt.

Uitzonderingen

Let op: de OR mag niet áltijd aanwezig zijn bij het bezoek van de arbeidsinspectie. Er zijn een paar uitzonderingen. In bepaalde situaties kan de inspecteur bezwaar maken tegen je aanwezigheid, bijvoorbeeld bij een bezoek na een ernstig arbeidsongeval, of als het om een individuele zaak gaat waarbij privacygevoelige informatie een rol speelt, zoals een conflict met een medewerker.

Bevorderende taak OR

Natuurlijk is de OR niet direct verantwoordelijk voor het arbobeleid, maar je hebt als OR wel een belangrijke rol. In artikel 28 lid 1 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat dat je zoveel mogelijk de naleving van afspraken over arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden moet bevorderen. De inspecteur kijkt niet alleen naar de werkgever, maar ook naar de ondernemingsraad als partij die betrokken is bij het arbobeleid.

Voorbereiding op het bezoek

De bestuurder kan door de waan van alledag erg afgeleid zijn en hierdoor niet goed voorbereid zijn op een bezoek van de arbeidsinspectie. Maar zodra de inspectie kenbaar maakt dat zij langskomt, staan de zenuwen op scherp. Hier ligt je kans als OR: zorg dat je bij de bestuurder kenbaar maakt dat een goede voorbereiding op een bezoek belangrijk is en dat je als OR genoeg waardevolle feedback hebt op het huidige arbobeleid.

Protocol

Of het bezoek nu aangekondigd is of niet, het is altijd belangrijk om goed voorbereid te zijn. Je kan samen met de bestuurder een protocol opstellen waarin staat welke stappen de bestuurder en de ondernemingsraad nemen zodra de arbeidsinspectie langskomt. Hierin kan je vastleggen dat de bestuurder bij zo’n bezoek altijd de voorzitter van de OR betrekt en direct met hem of haar contact opneemt. Ook kan je vastleggen welke andere OR-leden bij het bezoek van de inspectie mogen zijn en wie als eerste het rapport van de inspecteur mag lezen.

Stel samen met de bestuurder een protocol op ter voorbereiding op een bezoek van de arbeidsinspectie.

De arbeidsinspectie inschakelen

Bij problemen in de organisatie waarbij de gezondheid en veiligheid van het personeel in het geding zijn, kan je in het uiterste geval naar de inspectie toestappen. Maar let op: dit mag natuurlijk nooit je eerste stap zijn. Als er problemen zijn, dan moet je eerst met de bestuurder om tafel om dit op te lossen. En daarna eigenlijk nog een paar keer, als het de eerste keer niet lukt om tot overeenstemming te komen. Als OR de inspectie inschakelt, vindt de bestuurder dat niet leuk en kan dat de relatie met de OR op scherp zetten. Dit kan een belemmering zijn voor het andere werk dat je als OR nog wilt doen, bijvoorbeeld advies- of instemmingsaanvragen.

Het is altijd goed om stil te staan bij de langetermijngevolgen als je de Arbeidsinspectie inschakelt. Als de inspectie concludeert dat de zaken niet op orde zijn, kan de bestuurder een boete of een andere sanctie krijgen.