Nieuws
Publicatiedatum: 11 januari 2022 | Geschreven door: Wander de Groot
OR-scholing

Hoge inflatie? Vraag de bestuurder om compensatie

Door de hoge inflatie gaan werknemers op het ogenblik fors achteruit in koopkracht. De inflatie over december 2021 bedroeg 5,7%, over het hele jaar 2,7%. De gemiddelde cao-lonen stegen afgelopen jaar met 1,9%. Dat betekent dat werknemers minder waar voor hun geld krijgen. Is dat koopkrachtverlies nog te compenseren? Op zich wel, maar dan moet de OR dit onderwerp wel aankaarten en moet de bestuurder bereid zijn de OR tegemoet te komen.

Cao

De hoogte is afhankelijk van wat er al aan indexatie is geregeld in cao of avr. Zes op de tien werknemers vallen onder een cao. Daarbij zijn meestal meerjarige loonafspraken gemaakt. Het ligt niet voor de hand dat deze tussentijds worden opengebroken, daar is toestemming van vakbonden en werkgevers voor nodig. Alleen bij een nieuwe cao kan de hoge inflatie een rol spelen bij de loononderhandelingen. Is er een dus een cao van toepassing, dan is er dus vanzelf een prijscompensatie, als is die soms niet volledig en in ieder geval te laat.

Avr of niets

Anders ligt het voor de groep zonder cao maar met een arbeidsvoorwaardenregeling (avr) of helemaal geen regeling.

  • Hoewel het niet vaak voorkomt dat lonen nooit worden geïndexeerd, zijn er nog wel zulke organisaties in Nederland. Het zou niet gek zijn als de OR de bestuurder vraagt de groeiende inflatie te compenseren met een structurele loonsverhoging.
  • De meeste werkgevers verhogen de lonen jaarlijks volgens het loonindexcijfer, de door het CBS berekende gemiddelde loonontwikkeling. Maar die ligt aanzienlijk lager dan het prijsindexcijfer (die de inflatie weergeeft). Is dat voor uw organisatie het geval, dan kunt u als OR de werkgever verzoeken om een eenmalige uitkering die het verschil is tussen het prijsindexcijfer en het loonindexcijfer over 2021.
  • Een heel klein deel van de werkgevers verhogen de lonen standaard per 1 januari met de prijsindexering. In dat geval hoeft de OR niets te doen. Het loon is ‘welvaartsvast’ en groeit in gelijke mate mee met de inflatie.

Kijk dus goed welke situatie voor uw OR van toepassing is en bepaal op basis daarvan wat u als OR wil. Waarschijnlijk lukt dat niet op korte termijn. In dat geval kunt u als OR altijd voorstellen de compensatie met terugwerkende kracht te laten ingaan. Wilt u meer weten over onderhandelen met de bestuurder over belangrijke zaken? Lees dan onze checklist.