SER adviseert strengere controle op misstanden arbeidsmigratie

Om een einde te maken aan de misstanden bij de arbeidscontracten, arbeidstijden, arbeidsomstandigheden en huisvesting van arbeidsmigranten adviseert de Sociaal-Economische Raad (SER) een reeks van maatregelen aan het kabinet. Helemaal zonder arbeidsmigratie kan niet, aldus de SER, dus moet het kabinet de instroom beter sturen, strengere regels opstellen, steviger handhaven en hogere boetes en straffen opleggen. Dat staat in het SER-advies ‘Arbeidsmigratie van waarde’ van 2 oktober.

Omzetgerelateerde boetes

Dit zijn de belangrijkste voorstellen van de SER:

De onlangs verhoogde boetes bij het overtreden van arbeidswetten als de Wet minimumloon, de Arbeidstijdenwet en de Wet arbeid vreemdelingen zijn niet effectief genoeg. Boetes moeten voortaan worden gekoppeld aan de omzet van een bedrijf.
De handhaving op overtredingen moet strenger en de arbeidsinspectie die die handhaving doet moet sneller over kunnen gaan op de sluiting van een bedrijf. Dat gebeurt nu meestal pas bij hercontrole van na een eerdere overtreding.
Arbeidsmigranten die voor het eerst hier komen werken moeten in ieder geval de eerste twee maanden recht krijgen op een voltijdsloon. Nu is er vaak sprake van vroegtijdig (en onterecht) ontslag op staande voet, waardoor veel arbeidsmigranten werkloos en dakloos worden.
In opmaat naar een wettelijke regeling moet alvast in cao’s voor sectoren waar arbeidsmigranten werken een gedragscode voor goed werkgevers- en opdrachtgeverschap komen, net normen en waarden over de behandeling van arbeidsmigranten.
De overheid moet investeringen van bedrijven subsidiëren in technologie die laagbetaalde routinearbeid voor arbeidsmigranten overbodig maakt, al dan niet in de vorm van belastingvoordelen. Denk aan automatisering of robotisering.
De instroom van arbeidskrachten moet meer gericht worden op (hoogbetaalde) kennismigranten, maar misbruik van de bestaande expatregeling moet daarbij worden tegengegaan.

Geen uitzendverbod

Binnen de SER, waar werkgeversorganisaties en vakbonden met elkaar overleggen, zijn de sociale partners het blijkbaar niet eens worden over de uitbanning van laagbetaalde arbeidsmigratie. Eerder was het afstoten van laagbetaalde arbeidsmigratie wel de insteek van een ambtelijk advies over arbeidsmigratie. Maar volgens de werkgevers zijn (goedkope) arbeidsmigranten nu eenmaal onmisbaar in een open economie en zeker in sommige sectoren, zoals de tuinbouw, bouw, vleesverwerking of distributie. Van een uitzendverbod op arbeidsmigranten is dan ook geen sprake, al zijn de regels met de Wtta wel aangescherpt.