Hoe bevorder je gelijke beloning mannen en vrouwen?

Zijn er signalen van ongelijke beloning?

De OR hoeft geen deskundige te zijn op het gebied van beloningsbeleid om te zien dat mannen en vrouwen in de organisatie ongelijk worden beloond, of dat vrouwen minder kansen hebben op promotie wegens zwangerschap. Soms komen zulke signalen uit de achterban bij de OR, soms vermoedt de OR die zelf ook al. Probeer te ontdekken wat er bij jou op de werkvloer precies speelt rondom dit onderwerp.

Tip: Wil je weten of er sprake is van ongelijke beloning bij jullie in de organisatie? Zet eens een vragenlijstje uit in de achterban wat hun ervaringen zijn?

Laat het thema onderzoeken door de bestuurder

Vraag de bestuurder of hij vindt dat er sprake is of kan zijn van ongelijke beloning en vraag hem dat ook te onderbouwen door te onderzoeken of mannen en vrouwen in vergelijkbare functies bij jullie hetzelfde worden beloond. Je mag de bestuurder om alle informatie vragen die daarbij nodig is. Volgens artikel 31 van de WOR mag de OR om (schriftelijke) gegevens vragen die redelijkerwijs nodig zijn voor de vervulling van haar taak. Verder bepaalt artikel 31b van de WOR dat de bestuurder ten minste één keer per jaar schriftelijk de algemene gegevens deelt over de inhoud en hoogte van de arbeidsvoorwaardelijke regelingen en afspraken per groep. Die groepen kunnen ook mannen en vrouwen zijn.

Tip: Organisaties vanaf 100 werknemers zijn verplicht om jaarlijks de man-vrouwverhouding in de top en subtop van de organisatie te rapporteren aan de Sociaal Economische Raad via het diversiteitsportaal. Ook daar is al veel informatie voor de OR te vinden.

Bespreek het in de overlegvergadering

Is er vermoedelijk sprake van structurele discriminatie is binnen de organisatie? Zet het onderwerp op de agenda van de overlegvergadering met de bestuurder en geef de signalen van de werkvloer door tijdens die overlegvergadering. Je kan de achterban ook raadplegen door een enquête te houden onder de medewerkers over ongelijke beloning en zwangerschapsdiscriminatie. Volgens artikel 16 van de WOR mag je daarbij ook een deskundige inschakelen, die helpt om de situatie in kaart te brengen (in principe op kosten van de bestuurder). Een andere optie is om vragen te stellen aan het College voor de Rechten van de Mens.

Dring aan op heldere regelingen en uniforme toepassing

De wet is vrij helder: ongelijke beloning is niet toegestaan. Alleen de specifieke regelingen van de organisatie zelf zijn soms onduidelijk geformuleerd. Check eerst intern en daarna met de achterban of iedereen de teksten begrijpt en vooral of alle leidinggevenden in de organisatie deze altijd op dezelfde manier toepassen. Lijkt het erop dat regelingen op verschillende manieren geïnterpreteerd worden? Dan heeft de OR alle reden om duidelijker regelingen te eisen of een uniforme toepassing van die regels.

Maak gebruik van je instemmingsrecht

Artikel 27 lid 1 van de WOR bepaalt dat een OR instemmingsrecht heeft bij voorgenomen besluiten tot vaststellen, wijzigen of intrekken van een belonings- of functiewaarderingssysteem, een regeling op het gebied van aanstellings- of beoordelingsbeleid of een regeling op het gebied van personeelsbeoordeling. Regelingen die ene ongelijke beloning tegengaan vallen hier zeker onder.

Tip – Deel de checklist gelijke beloning voor HR met de bestuurder. Laat de bestuurder deze checklist doorlopen en vraag hem naar zijn bevindingen.

Zwangerschap mag geen invloed hebben op de salarisgroei

Onderscheid op grond van zwangerschap, bevalling en moederschap, wordt volgens de wet tot direct (verboden) onderscheid gerekend, net als afwezigheid door zwangerschap of bevalling. Ook medewerksters die met zwangerschapsverlof zijn, moeten dus in aanmerking komen voor periodieke salarisgroei en loopbaanontwikkeling. Zij mogen niet zomaar overgeslagen worden bij het toekennen van een bonus of andere vormen van prestatiebeloning.

Tip: Afwezigheid wegens zwangerschaps- en bevallingsverlof mag ook niet worden afgetrokken van werkervaring die vereist is voor een stijging in salarisschalen of promotie.

Zie toe op de naleving

De OR heeft de wettelijke plicht toe te zien op de naleving van een gelijke beloning voor mannen en vrouwen voor gelijkwaardig werk. Volgens artikel 28 lid 3 van de WOR waakt de OR in het algemeen tegen discriminatie in de onderneming en bevordert ze in het bijzonder de gelijke behandeling van mannen en vrouwen en de inschakeling van gehandicapten en minderheden in de onderneming.

Tip – Zijn er vanuit de achterban geen concrete aanwijzingen die duiden op een ongelijke behandeling en weet je niet hoe je het thema bespreekbaar moet maken bij de bestuurder? Op zich kan dat altijd, zonder aanleiding. Maar met artikel 28 lid 3 in de hand is het extra makkelijk.