Nieuws
Publicatiedatum: 8 maart 2023 | Geschreven door: Wander de Groot
Werktijden

Goed idee: 80% werken, 100% uitbetalen?

Vier dagen werken, drie dagen weekend. En toch 100% van het werk doen, tegen 100% van het salaris. Dat blijkt mogelijk uit een Britse proef van een half jaar onder 3.000 werknemers uit 61 organisaties uit allerlei sectoren. Wat bleek? De productiviteit blijft op niveau, het welzijn van de medewerkers verbetert en de medewerkers blijken ook nog eens langer bij hun organisatie te willen blijven werken. Dat schrijft het Financieele Dagblad op 5 maart over de pilot ‘Autonomy.work’.

Gift day

De pilot werd begeleid door de universiteit van Cambridge. De deelnemende organisaties konden zelf bepalen hoe ze de 20% minder uren per werkweek wilden inzetten. Meer dan 90% voerde het in als een vierdaagse werkweek, 20% als vaste vrije dag. Anderen kozen voor iets meer voorwaarden. Zoals de ‘gift day’, dat meteen duidelijkheid aangaf dat deze vrije dag een cadeautje was dat zo nodig weer ingeleverd moest worden.

Zelfde productiviteit, gezondere werknemers

De resultaten waren verrassend positief. De productiviteit daalde niet en de omzet bleef op niveau. De gezondheid nam toe: bij 39% van de medewerkers daalde het stressniveau en het aantal burnout-gevallen nam drastisch af. Deelnemers aan de pilot sliepen beter, hadden minder lichamelijke klachten en er was meer tijd om werk en zorgtaken te combineren. Daarnaast zagen werkgevers dat werknemers langer bleven: het aantal vrijwillige ontslagen daalde met 57%.

Kanttekeningen

Hoewel het fantastisch klinkt, zijn er ook wat kanttekeningen te zetten bij de pilot. De organisaties van deze pilot, hadden zich zelf opgegeven. Zij stonden bij voorbaat open voor een kortere werkweek. Mogelijk is er ook sprake van het zogenaamde Hawthorne-effect: als je onderwerp van onderzoek bent, werk je harder. Nu keken de wetenschappers van Cambridge nog mee over de schouders van de werknemers. Het is ook nog maar de vraag of bij een daadwerkelijke invoering van een kortere werkweek de productiviteit op orde blijft.

Niet overal mogelijk

Het invoeren van een kortere werkweek is misschien wel voor organisaties in de zakelijke dienstverlening. Maar werk je in een productieomgeving of in ploegendienst, dan leidt het onherroepelijk tot meer collega’s voor dezelfde productie. Denk aan een fabriek met lopende band of de verpleging of verzorging. Daar geldt 80% werken en 100% uitbetalen dus niet. De ongelijkheid op de arbeidsmarkt zou alleen maar toenemen. Laagbetaalden moeten gewoon 5 dagen voor hun volle loon blijven werken.

Rol OR

Er zullen weinig werkgevers zijn die zomaar akkoord gaan met 80% werken, 100% loon. Maar mocht jouw bestuurder dat helemaal leuk vinden, vergeet even niet dat goed vast te leggen. En de OR heeft daar een rol in. Bij het vaststellen, wijzigen of intrekken van een regeling over de werktijden heeft de OR instemmingsrecht. Als de bestuurder een kortere werkweek wil invoeren, die niet wettelijk of via de cao is verplicht, dan moet de bestuurder een instemmingsaanvraag doen bij de OR.