Slechts 17% toezichthouders houdt zich aan OR-wet

Toezichthouders komen op grote schaal hun wettelijke plichten niet na als het gaat om de medezeggenschap. Zo is ruim 40% van de toezichthouders nooit aanwezig bij de belangrijkste overlegvergaderingen tussen directie en ondernemingsraad. Daarnaast verzuimt 83% van de toezichthouders aanwezig te zijn bij de bespreking van besluiten die voor advies aan de OR moeten worden voorgelegd. Tot slot ‘vergeet’ 30% van de toezichthouders de OR te consulteren als er een nieuwe directeur moet worden aangesteld. En dat terwijl raden van toezicht en commissarissen hier allemaal wettelijk toe verplicht zijn. Toezichthouders, die toch al regelmatig onder vuur liggen als het gaat om good governance, laten het dus blijkbaar – bewust of onbewust – afweten als het gaat om de medezeggenschap. Dat blijkt uit OR Insight 2012, het grootste onderzoek onder ondernemingsraden van Performa en FNV Formaat.

Bedrijfsleven erger
In de non profit is de toezichthouder in een op de drie gevallen nooit aanwezig bij de belangrijkste overlegvergadering. In het bedrijfsleven is het veel erger. Daar komt maar liefst 58% van de commissarissen niet opdagen bij de ‘algemene-gang-van-zaken-vergadering’. In deze vergadering bespreken directie, toezichthouder en OR bijvoorbeeld het jaarverslag en de plannen voor de komende jaar die van invloed zijn op het personeel, zoals reorganisaties en wijzigingen in de arbeidsvoorwaarden van de werknemers.

Weinig informeel contact
Ook op een tweede punt laten toezichthouders het afweten. Zij horen aanwezig te zijn bij de vergadering waar de directie een besluit voor advies aan de OR voorlegt. In 82% van de gevallen is de toezichthouder daar afwezig. Niet verplicht, maar wel getuigend van good governance, is het rechtstreekse overleg tussen toezichthouder en OR. Ruim de helft van de OR’s vergadert nooit met de toezichthouder; in het bedrijfsleven gaat het zelfs om 66%. Daarnaast is er bijna nooit (slechts 8%) informeel contact tussen toezichthouder en OR. Een derde wettelijke plicht is dat de toezichthouder bij de benoeming van een nieuwe directeur de ondernemingsraad om advies moet vragen. In 30% van de gevallen gebeurt dit niet. In de profit sector en bij kleine ondernemingsraden wordt deze verplichting in (bijna) de helft van de gevallen niet nagekomen.

Te weinig overlegvergaderingen
Overigens komen ook directies hun plichten lang niet altijd na. Hoewel het voor de bestuurder en de OR verplicht is om twee keer per jaar te overleggen over de ‘algemene gang van zaken’, gebeurt dit in ruim een van de drie organisaties niet. 37% van de ondernemingsraden gaven aan in 2012 geen of te weinig van deze overlegvergaderingen te hebben gehad. In 2011 was dat zelfs 45%.