Keuze van de arbodienst

Wat doet een arbodienst?

Een arbodienst helpt uw bestuurder, maar ook werknemers en de ondernemingsraad bij het uitvoeren van de wettelijke regels op het gebied van arbeidsomstandigheden. De basisdienstverlening van een arbodienst draait om de volgende punten:

• arbeidsomstandigheden;
• verzuimbegeleiding;
• re-integratie;
• risico-inventarisatie en evaluatie.

Daarnaast bieden de meeste arbodiensten nog een scala aan extra diensten aan. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat de arbodienst in uw bedrijf een vast spreekuur houdt. Ook heeft iedere werknemer het recht om zonder toestemming van de werkgever de bedrijfsarts te bezoeken. Sommige arbodiensten bieden ook andere vormen van verzuimbegeleiding aan. Ook hebben sommigen experts in huis zoals een fysiotherapeut, een arbeidshygiënist en een psycholoog. Eigenlijk bestaan de kerntaken van een arbodienst uit het inzichtelijk maken van de veiligheid en gezondheid van alle medewerkers en het aanbieden van middelen waarmee deze veiligheid en gezondheid gewaarborgd blijft en waar nodig verbeterd wordt.

Verplicht basiscontract

Het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder om ervoor te zorgen dat alle werknemers hun werk veilig en gezond kunnen uitvoeren. Werkgevers moeten minimumeisen voor gezond en veilig werk afspreken met bijvoorbeeld de bedrijfsarts en arbodeskundige. Uw bestuurder is verplicht om een basiscontract te hebben met een arbodienst. In dit contract staan de minimale rechten en plichten voor de werkgever, werknemer en de arbodienstverlener zelf. Ofwel: de bestuurder moet gebruikmaken van deskundige (gecertificeerde) ondersteuning.

Vangnetregeling of maatwerkregeling?

De bestuurder heeft keuze uit de vangnetregeling en de maatwerkregeling. Bij de maatwerkregeling kan uw bestuurder zelf kiezen welke deskundigen hij nodig heeft. Hij kan gebruikmaken van verschillende arbodienstverleners in plaats van één gecontracteerde arbodienst. Bij de vangnetregeling hoeft uw bestuurder maar met een gecertificeerde arbodienst een contract aan te gaan.

Wil uw bestuurder een maatwerkregeling? Dan moet u daar als ondernemingsraad eerst akkoord mee gaan, anders gaat de maatwerkregeling niet door en zal de bestuurder gedwongen zijn tot een vangnetregeling. Wilt u meer weten over de vangnet- en maatwerkregeling? Bekijk dan deze checklist.

Niet alleen kunt u ervan uitgaan dat de arbodienst altijd volledig op de hoogte is van de arbowetgeving, ook heeft u er een goede gesprekspartner bij als het gaat om arbo-gerelateerde zaken.

Hoe gaat uw OR ermee aan de slag?

De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht wat betreft de arbodienst. Ook kunt u als OR meebepalen wat een arbodienst allemaal moet doen binnen uw organisatie en u heeft een stem in welke arbodienst er uiteindelijk gekozen wordt.

Laat uw bestuurder offertes van verschillende  arbodiensten vragen, zodat u kunt vergelijken.

Bij het inhuren van een arbodienst zijn er een aantal zaken waar u als OR op kunt letten:

Snelheid: Vanaf welk moment onderneemt de arbodienst actie bij een zieke werknemer? Pas wanneer dit na de 6^e ziekteweek verplicht is, of al eerder?

Contact: Hoe vaak neemt de arbodienst contact op met een (langdurig) zieke werknemer? En hoe vaak heeft de arbodienst contact met de organisatie? Wat zijn de contactmogelijkheden voor uw OR of PVT met de arbodienst?

Specialisten: Wat voor specialisten heeft de arbodienst in huis? Is er bijvoorbeeld een psycholoog of een fysiotherapeut die ingeschakeld kan worden bij specifieke ziektebeelden? Denk ook aan niet-medische specialisten zoals een re-integratie- of outplacementexpert voor situaties waarbij een werknemer niet meer binnen de afdeling aan het werk kan.

Bedrijfsarts: De bedrijfsarts is onder andere verantwoordelijk voor het periodieke arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO), voor advies tijdens het opstellen van een plan van aanpak na zes weken ziekteverlof en bij een eventuele aanstellingskeuring. Ook moeten werknemers de gelegenheid hebben de bedrijfsarts te bezoeken bij vragen over gezondheid in relatie tot het werk, ook als er nog geen klachten zijn. In de praktijk zullen (zieke) werknemers met deze persoon het meeste te maken krijgen. Voordat er contracten worden afgesloten met een arbodienst is het dus goed om persoonlijk contact te hebben met de desbetreffende bedrijfsarts.

Ook bij een verlenging van het contract met de arbodienst is het goed als OR om bij bovenstaande punten stil te staan. Zorg dus dat u als OR betrokken wordt bij de evaluatie met de arbodienst voordat het contract verlengd wordt.

OR: rechten en plichten

Arbo is een erg belangrijk onderwerp voor ondernemingsraden. In artikel 28 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat zelfs de plicht van de OR om arbobeleid te stimuleren. Het inschakelen van een arbodienst kan hierbij helpen en valt dus direct onder uw verantwoordelijkheid. Artikel 31 van de WOR geeft de OR het recht alle informatie op te vragen over arbo. Artikel 27, lid 1d, stelt expliciet dat de bestuurder instemming van de ondernemingsraad nodig heeft voor elk  ‘voorgenomen besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een regeling op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en re-integratie’. Hieronder vallen dus ook het wisselen van arbodienst en het aangaan van een overeenkomst met een arbodienst. Voor een PVT geldt overigens ook instemmingrecht.

Wanneer uw bestuurder invulling wil geven aan het arbobeleid met een maatwerkregeling geldt zelfs overeenstemmingsrecht. Dit betekent dat uw werkgever zijn plannen niet kan doorvoeren zonder toestemming van de OR.

Het kan voorkomen dat er in uw cao of in de zogenaamde arbeidscatalogus al afspraken staan over de vangnet- of maatwerkregeling. Kijk daarom uw cao hierop na.

OR: in de praktijk

Omdat arbobeleid zo’n belangrijk onderwerp is voor alle medewerkers van de organisatie besteden OR’en hier vaak veel tijd en energie aan. Het staat dan ook regelmatig op de eigen OR-agenda en op de agenda met de bestuurder. Vaak is er zelfs een speciale, vaste OR-commissie in het leven geroepen onder de naam arbo- of VGW-commissie. VGW staat voor veiligheid, gezondheid en welzijn. Soms is daar ook nog de M van milieu aan toegevoegd.