Arbeidsinspectie: boetes bij illegale arbeid veel te laag

De arbeidsinspectie heeft uitgerekend dat de boetes die werkgevers krijgen als ze betrapt worden op illegale werknemers niet in verhouding staat tot het geld dat werkgevers besparen door geen belastingen en premies te betalen of zich niet te houden aan het wettelijk minimumuurloon. De pakkans is bovendien gering omdat de inspectie onvoldoende is bemenst. Illegalen tewerkstellen loont dus – het scheelt de werkgever 60% aan personeelskosten – en dat zou niet moeten mogen. Daarover heeft de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 29 april een brief aan de Tweede Kamer gestuurd.

Wet arbeid vreemdelingen

De boetes voor het overtreden van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) houden ook geen gelijke tred met welvaart en inflatie. In 2005 is de maximale boete gesteld op € 8.000. Dat is anno 2024 vergelijkbaar met € 15.000. Maar door de boetes niet te indexeren is het afschrikwekkende effect van de boete flink afgenomen. De inspectie onderzocht 24 zaken. Daaruit bleek dat het voordeel voor werkgevers zo groot is, dat het betalen van een boete gemiddeld 60% minder kost dan het uitbetalen van het cao-loon en de bijkomende werkgeverslasten.

Maatschappelijke kosten

Eigenlijk, zo stelt de inspectie, moeten de boetes niet alleen worden geïndexeerd voor de inflatie, maar ook moeten de maatschappelijke kosten van illegale arbeid daarin verrekend worden. Denk aan de extra druk op woningmarkt, zorg en onderwijs die illegale arbeid met zich meebrengt. De werkgever die mensen illegaal tewerkstelt, wentelt deze externe kosten nu af op de samenleving. Als die effecten ook zouden worden meegenomen, zouden boetenormbedragen nog veel hoger moeten worden.