Bezoek Arbeidsinspectie

Help! De Nederlandse Arbeidsinspectie komt op bezoek. Wat nu? In paniek raken is niet nodig, maar u moet er wel samen met de bestuurder voor zorgen dat de organisatie voorbereid is op een bezoek. Maar hoe zorgt u eigenlijk dat de OR goed voorbereid is? En welke rechten heeft de OR bij een bezoek van de Inspectie?

Hoe zit het wettelijk?

Volgens de Arbeidsomstandighedenwet (ook wel Arbowet) heeft de ondernemingsraad een belangrijke rol bij een bezoek van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Uw OR heeft de volgende rechten:

De OR mag bij het bezoek van de inspecteur aanwezig zijn.
De OR mag met de inspecteur een gesprek onder vier ogen voeren.
De OR kan de Nederlandse Arbeidsinspectie verzoeken een onderzoek te verrichten en de Arbeidsinspectie moet daar zo spoedig mogelijk gehoor aan te geven.
De OR heeft recht op inzage in het rapport van de Nederlandse Arbeidsinspectie over het bezoek. In de praktijk wordt de werkgever verzocht de OR in kennis te stellen.
De OR kan (net als de werkgever) in beroep gaan tegen een beslissing van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Ook individuele werknemers kunnen een klacht indienen. De werknemer mag verzoeken om deze klacht anoniem te doen.

Let op: de Nederlandse Arbeidsinspectie kan ook onaangekondigd langskomen. Dat is vaak een onaangename verassing, maar maakt het bezoek niet minder belangrijk. U heeft het recht om bij het bezoek van de Inspectie aanwezig te zijn. Dus spreek dit van te voren af met de bestuurder. Dan is er geen onduidelijkheid zodra de inspecteur binnenstapt.

Uitzonderingen

Let op: de OR mag niet áltijd aanwezig zijn bij het bezoek van de Inspectie. Er zijn een paar uitzonderingen. In bepaalde situaties kan de inspecteur bezwaar maken tegen uw aanwezigheid, bijvoorbeeld bij een bezoek na een ernstig bedrijfsongeval, of als het om een individuele zaak gaat waarbij privacygevoelige informatie een rol speelt, zoals een conflict met een medewerker.

Bevorderende taak OR

Natuurlijk is uw OR niet direct verantwoordelijk voor het arbobeleid, maar u heeft wel een belangrijke rol. In artikel 28 lid 1 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat dat u zoveel mogelijk de naleving van afspraken over arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden en arbeids- en rusttijden moet bevorderen. De inspecteur kijkt niet alleen naar de werkgever, maar ook naar de ondernemingsraad als partij die betrokken is bij het arbobeleid.

Uw kritiek is waardevol

De bestuurder kan door de waan van alledag erg afgeleid zijn en hierdoor niet goed voorbereid zijn op een bezoek van de Nederlandse Arbeidsinspectie. Maar zodra de Inspectie kenbaar maakt dat zij langskomt, staan de zenuwen op scherp. Hier ligt uw kans als OR: zorg dat u bij de bestuurder kenbaar maakt dat een goede voorbereiding op een bezoek belangrijk is en dat u als OR genoeg waardevolle feedback heeft op het huidige arbobeleid.

Protocol

Of het bezoek nu aangekondigd is of niet, het is altijd belangrijk om goed voorbereid te zijn. U kunt samen met de bestuurder een protocol opstellen waarin staat welke stappen de bestuurder en de ondernemingsraad nemen zodra de Nederlandse Arbeidsinspectie langskomt. Hierin kunt u vastleggen dat de bestuurder bij zo’n bezoek altijd de voorzitter van de OR betrekt en direct met hem of haar contact opneemt. Ook kunt u vastleggen welke andere OR-leden het bezoek van de Inspectie mogen bijwonen en wie als eerste het rapport van de inspecteur mag lezen.

De Inspectie SZW inschakelen

Bij problemen in de organisatie waarbij de gezondheid en veiligheid van het personeel in het geding zijn, kunt u in het uiterste geval naar de Inspectie toestappen. Maar let op: dit mag natuurlijk nooit uw eerste stap zijn. Als er problemen zijn, dan moet u eerst met de bestuurder om tafel om dit op te lossen. En daarna eigenlijk nog een paar keer, als het de eerste keer niet lukt om tot overeenstemming te komen. Als OR de Inspectie inschakelt gaat de bestuurder dat niet leuk vinden en kan dat de relatie met de OR op scherp zetten. Dit kan een belemmering zijn voor het andere werk dat u als OR nog op de plank heeft liggen, bijvoorbeeld advies- of instemmingsaanvragen. Natuurlijk zou dit niet mogen, de acties die u onderneemt als OR mogen geen directe gevolgen hebben voor de rechten die u heeft. Maar het is altijd goed om er bij stil te staan wat de langetermijngevolgen zijn als u de Arbeidsinspectie erbij haalt. Vergeet niet: als de Inspectie concludeert dat de zaken niet op orde zijn, kan de bestuurder een boete of een andere sanctie krijgen.