Werkgevers en vakbonden drijven steeds verder uit elkaar

Werkgevers willen dat de lonen in 2025 weer ‘terug naar normaal’ moeten. Door de hoge loonstijgingen van de afgelopen jaren komen werkgevers zo langzamerhand in de problemen. Onderwijl eisen de vakbonden loonstijgingen die de nog steeds hoge inflatie compenseert. En koersen ze aan op een vierdaagse werkweek met volledig behoud van loon. Dat betekent per gewerkt uur een forse loonstijging. Het kan dus wel eens een roerig jaar worden in arbeidsvoorwaardenland.

‘Ongezonde stijgingen’

Werkgeversvereniging AWVN noemt loonstijgingen van de afgelopen twee jaar ‘ongezond’. In 2024 kwam de gemiddelde cao-stijging uit op 5,3%, na een historisch hoge 7,1% in 2023. Dit soort loonstijgingen hebben een prijsopdrijvend effect en leiden tot een erosie van spaartegoeden. Ook neemt het concurrentievermogen af van vooral internationaal opererende bedrijven. Zij dreigen steeds vaker met bedrijfsverhuizingen. Volgens directeur Raymond Puts van AWVN overspeelt de vakbond zijn hand met aanhoudende hoge looneisen en is het tijd om weer ‘terug naar normaal’ te gaan en afspraken te maken over productiviteitsverhoging.

Vierdaagse werkweek

Onderwijl blijven de vakbonden op de lijn van ten minste de inflatie bijhouden. Daarnaast zijn ze steeds meer gecharmeerd van het idee van een vierdaagse werkweek met behoud van loon. Er zijn enkele internationale studies die aangeven dat minder uren werk niet per se ten koste gaat van de productiviteit en juist zorgt voor minder ziekteverzuim als gevolg van een betere werk-privé-balans. Op 6 februari organiseert de grootste vakbond FNV een publieksavond waar wetenschappers en journalisten in gesprek gaan over de kansen van een vierdaagse werkweek. Op 12 februari wil de bond met kaderleden en vakbondsbestuurders uit alle sectoren intern om tafel.

Behoud van loon

Volgens de vakbond komt een vierdaagse werkweek meestal neer op een 32-urige werkweek (vier dagen van acht uur), al kan dit verschillen per organisatie en afdeling. Voorwaarde is het behoud van loon. Een werknemer werkt dus minder uren dan bij een vijfdaagse werkweek, maar blijft hetzelfde verdienen. Deeltijders krijgen naar verhouding een salarisverhoging of kunnen minder werken met behoud van loon.  Dankzij zo’n vierdaagse werkweek neemt het werkplezier, maar niet de werkdruk toe, gaan mensen efficiënter werken, zal het verzuim (11 miljoen werkdagen per jaar) afnemen en kunnen werknemers het werk langer volhouden, zo is de gedachte.