Arbeidsveiligheid
Als werkgever ben je verplicht de arbeidsveiligheid in je organisatie te waarborgen. Een ongeluk zit in een klein hoekje en voorkomen is beter dan genezen. Het is jouw taak en plicht als werkgever te zorgen dat alle medewerkers veilig hun werk kunnen doen. Om de arbeidsveiligheid te garanderen moet je een aantal stappen doorlopen. Deze checklist bied je een aantal handreikingen die je makkelijk kan opvolgen en die de kans op ongelukken verkleinen.
Kernbegrippen
Als je de veiligheid wil vergroten en inzicht wil krijgen in mogelijke gevaren, moet je een aantal kernbegrippen kennen. Met deze begrippen in je achterhoofd heb je meteen een goed beeld wanneer de veiligheid in jouw organisatie in het geding is.
- Gevaarbron: alles in de werkomgeving wat mensen in gevaar kan brengen;
- Risico: welke gevarenbron kan tot een onveilige situatie leiden;
- Veiligheid: bestaat uit drie onderdelen, het in kaart brengen van de gevaarbron(nen), de maatregel(en) ter voorkoming van ongelukken en het vertrouwen van anderen in die maatregel;
- RI&E, of Risico-inventarisatie en evaluatie. In de RI&E komen al deze zaken samen en pak je de gevaarbronnen op je werk aan. Elke organisatie is verplicht een RI&E te hebben waarin de gevarenbronnen, de risico’s en de veiligheid beschreven worden.
Elke organisatie, groot en klein is verplicht een RI&E op te stellen.
Spelregels
Als werkgever ben je verplicht om alle medewerkers veilig en gezond te laten werken. In de Arbowet en het Arbobesluit staan de regels waaraan werkgevers en werknemers zich moeten houden om arbeidsrisico’s tegen te gaan. De arbocatalogi zijn regels die betrekking hebben op een bepaalde branche of sector.
Alle werkgevers zijn verplicht regels uit de arbowet en het arbobesluit na te leven.
RI&E
Iedere werkgever moet de risico’s in zijn organisatie in kaart brengen en maatregelen treffen voor onaanvaardbare risico’s. Voor het opstellen van een RI&E doorloop je een aantal stappen. De RI&E moet je laten toetsen door een gecertificeerd arbo kerndeskundige. Deze controleert of de RI&E aan de wettelijke eisen voldoet. Onder bepaalde voorwaarden is een toetsing voor werkgevers met 25 of minder werknemers niet nodig.
Wil je weten hoe je een plan van aanpak RI&E maakt, klik dan hier.
Veiligheidsaanpak
In de RI&E beschrijf je niet alleen de risico’s, maar ook welke maatregelen je neemt om die risico’s weg te nemen. De maatregelen kan je verdelen in drie categorieën:
- Technische maatregelen, dat zijn technische oplossingen of regelmatig onderhoud en inspectie;
- Organisatorische maatregelen, dat zijn regels en procedures of diverse manieren van communicatie of het goed plannen van het werk of van mensen;
- Mensgerichte maatregelen, zoals training van gedrag of leiderschap.
Instrumenten OR
De ondernemingsraad heeft een belangrijke rol bij het controleren, stimuleren en het afdwingen van arbeidsveiligheid. Beslissingen van de bestuurder over arbeidsomstandigheden zijn instemmingsplichtig (artikel 27 Wet op de ondernemingsraden). Daarnaast kan de OR een VGWM-commissie instellen die toetst of de organisatie zorgt voor veilige arbeidsomstandigheden voor de werknemers. VGWM staat voor veiligheid, gezondheid, welzijn, milieu.
De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht bij besluiten rondom arbeidsomstandigheden. Dus ook wanneer de RI&E wordt aangepast of wanneer je van plan bent maatregelen te nemen om de veiligheid binnen de organisatie te verbeteren.
Het verbeteren van de veiligheidsaanpak
Je kan de veiligheidsaanpak systematisch verbeteren door de PDCA-cirkel toe te passen: plannen, doen, checken en aanpassen.
Plannen doe je aan de hand van een plan van aanpak. Die zit al in de RI&E ingebakken. Als uit de evaluatie blijkt dat er aanpassingen nodig zijn, ga je die uitvoeren. Dat is doen. Uiteraard check je of je de risico’s goed hebt ingeschat en daarbij de juiste maatregelen hebt genomen. Op basis van die uitkomsten ga de veiligheidsaanpak aanpassen. En zo is de cirkel rond.
Vergeet niet jaarlijks of zo vaak als nodig je veiligheidsaanpak te evalueren en waar nodig aan te passen.