Checklists
Laatst gewijzigd op: 10 oktober 2019
cao-lonen

Invloed op pensioen

Pensioen is uitgestelde beloning en dus een van de belangrijkste secundaire arbeidsvoorwaarden. Dit betekent dat pensioen ook in de medezeggenschap een belangrijke plek in beslag neemt. Door de Wet op Ondernemingsraden (WOR) goed te gebruiken kunt u behoorlijk wat invloed uitoefenen op het thema pensioen. Gebruik deze checklist om te zien wat u moet weten, waar u rekening mee moet houden en welke rechten u als ondernemingsraad heeft.

Instemmingsrecht

Uw OR heeft instemmingsrecht bij de vaststelling, wijziging of intrekking van alle pensioenovereenkomsten, ongeacht de pensioenuitvoerder. Dat betekent dat ook als de pensioenen zijn ondergebracht bij een pensioenfonds of een buitenlandse pensioenuitvoerder u instemmingsrecht heeft.

Er is een uitzondering: u heeft geen instemmingsrecht als de pensioenovereenkomst is ondergebracht bij een verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds.

Bijzonder informatierecht

In lid 31f WOR is een bijzonder informatierecht opgenomen met betrekking tot pensioenen. De ondernemer is verplicht de ondernemingsraad te informeren over elke voorgenomen vaststelling, wijziging of intrekking van de uitvoeringsovereenkomst of het uitvoeringsreglement.

Pensioen is geen eenvoudige materie. Haal een externe deskundige in huis mocht dat nodig zijn, u heeft recht op het inschakelen van een professional. U kunt deze voorbeeldbrief gebruiken om uw bestuurder daarvan op de hoogte te stellen.

Werkgever

Zorg dat u als ondernemingsraad alle drie partijen die betrokken zijn bij het sluiten en uitvoeren van een pensioenregeling goed voor ogen heeft: de werkgever, de werknemer en de pensioenuitvoerder. De werkgever is niet verplicht een pensioenregeling aan te bieden aan zijn medewerkers, tenzij er sprake is van verplichte deelname aan een bedrijfstakpensioenfonds (en dat staat dan meestal in de cao). Biedt de werkgever vrijwillig een pensioenregeling aan, dan sluit hij met de medewerkers een pensioenovereenkomst en legt dit vaak vast in de arbeidsovereenkomst. Daarnaast sluit de werkgever een uitvoeringsovereenkomst met de pensioenuitvoerder.

Ook arbeidsvoorwaardelijke aspecten van de uitvoeringsovereenkomst of een uitvoeringsreglement vallen onder het instemmingsrecht.

Werknemer

Als de werknemer het pensioenaanbod van de werkgever accepteert, dan kan hij aanspraak maken op de aangeboden pensioenregeling. Met de werkgever komt hij een pensioenovereenkomst overeen en van de pensioenuitvoerder ontvangt hij het pensioenreglement dat van toepassing is op de pensioenregeling. Pensioen is een belangrijke secundaire arbeidsvoorwaarde, het gaat namelijk niet alleen om ouderdomspensioen, maar ook arbeidsongeschiktheidspensioen of nabestaandenpensioen.

Soms is er sprake van verplichte deelname aan de pensioenregeling.

Pensioenuitvoerders

De pensioenuitvoerder is de instantie die er daadwerkelijk voor zorgt dat de pensioenovereenkomst tussen werkgever en werknemer kan worden uitgevoerd. Hiertoe sluit hij met de werkgever een uitvoeringsovereenkomst en met de werknemer komt hij overeen dat de pensioenregeling van toepassing is. Er is een aantal verschillende soorten uitvoerders:

  • Bedrijfstakpensioenfonds (Bpf): voor een of meer bedrijfstakken of delen van een bedrijfstak;
  • Ondernemingspensioenfonds (Opf): verbonden aan een onderneming of groep van ondernemingen;
  • Algemeen Pensioenfonds (Apf): voert een of meerdere pensioenregelingen in afzonderlijke kringen uit met afgescheiden vermogens;
  • Premiepensioeninstelling (ppi): voert beschikbare premieregelingen uit door middel van sparen of beleggen;
  • Verzekeraar: is gerechtigd om in Nederland het bedrijf van levensverzekeraar of schadeverzekeraar uit te voeren;
  • Buitenlandse pensioenuitvoerder: een uitvoerder of instelling uit een andere lidstaat of verzekeraar met zetel buiten Nederland.