Aanscherping arboregels bij Arbovisie 2040

Het aantal zieken, ongevallen en doden op of door werk neemt nauwelijks af. Daarom wil de overheid het gebruik van risico-inventarisaties en -evaluaties (RI&E’s) vergroten, de arboregelgeving makkelijker en duidelijker maken zonder het beschermingsniveau te verminderen, werkgevers financieel prikkelen om meer aan preventie te doen en opdrachtgevers stimuleren hun zzp’ers beter te beschermen. Dat blijkt uit de voortgangsbrief over de Arbovisie 2040 die voormalig minister Van Gennip op 18 juni aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E)

De risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) brengt in kaart welke arbeidsrisico’s er zijn. In het bijbehorende plan van aanpak staat welke maatregelen nodig zijn om die risico’s te minimaliseren. Hoewel het wettelijk verplicht is om een RI&E te hebben, heeft maar 35% van de werkgevers een complete RI&E. Daarom wil het kabinet in december komen met een duidelijker omschrijving van een zogenaamde Start-RI&E voor kleine bedrijven, een betere digitale RI&E-melding en een mogelijk ontheffing van de RI&E-plicht voor specifieke sectoren of kleinere bedrijven.

Eenvoudiger regelgeving en extra prikkels

Zonder in te leveren op het beoogde beschermingsniveau wil het kabinet kijken hoe de arboregelgeving eenvoudiger en duidelijker kan. Daarvoor komt het kabinet in oktober met een plan van aanpak voor de aanpak van de grootste ervaren arboproblemen. De onderzoekers kijken naar nieuwe en bestaande prikkels, zowel positief (fiscale voordelen of lagere premies) als negatief (boetes of hogere premies).

Medezeggenschap over arbo

Werknemers in organisaties met 10-49 werknemers krijgen alsnog advies- en instemmingsrecht bij arbozaken. Daarvoor volgt een aanpassing van artikel 12 van de Arbowet eind dit jaar. Dat is nodig omdat dat de Europese Kaderrichtlijn Arbeidsomstandigheden (89/391) niet goed vertaald blijkt in de Arbowet. Heel concreet: artikel 11.2 van de Europese richtlijn geeft medewerkers meer medezeggenschap dan artikel 12 van de Arbowet. En dus moet de Arbowet snel gerepareerd.

Hittestress

Uit die voortgangsbrief blijkt ook dat er plannen komen voor:

een nieuwe norm voor hittestress. Het huidige Arbobesluit kent alleen temperatuur als indicator, maar ook andere zaken als luchtvochtigheid, luchtverplaatsing en straling kunnen een rol spelen. Ook werken naast warmte-afgevende machines wordt toegevoegd.
een betere meldingsprocedure ongezonde en onveilige werksituaties. In 2023 ontving de arbeidsinspectie bijna 5.700 meldingen van vooral werknemers, ondernemingsraden en vakbonden over ongezonde en onveilige werksituaties. Het blijkt dat bedrijfsartsen en andere arbodeskundigen nog relatief weinig melden. Daar moet verandering in komen.
stimuleren van meldingen over beroepsziekten. Op grond van artikel 9 van de Arbowet zijn bedrijfsartsen en arbodiensten verplicht beroepsziekten te melden. Dat doen ze nu bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), maar straks bij de arbeidsinspectie, zodat die beter toezicht kan houden. Er komt misschien ook een boete op niet-melden.