Preventiemedewerker
Elke organisatie is verplicht een preventiemedewerker aan te stellen. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht op de regeling rond de preventiemedewerker. Denk hierbij aan de taken en het profiel van de preventiemedewerker. Ook heeft u instemmingsrecht wat betreft de aanstelling van de preventiemedewerker. Dit recht is vastgelegd in artikel 13 van de Arbowet. Het is belangrijk te weten wat precies de taken van een preventiemedewerker zijn. Gebruik hiervoor deze checklist.
Profiel preventiemedewerker
Dé preventiemedewerker bestaat niet, de invulling hiervan verschilt per organisatie. Dit wordt gebaseerd op de RI&E en de aard van de hierin beschreven arbeidsrisico’s. Stel een profiel op dat kenniseisen en competenties bevat die passen bij uw organisatie. Er zijn geen opleidingseisen aan de preventiemedewerker. Het deskundigheids- en opleidingsniveau is afhankelijk van de complexiteit van de werkprocessen in de organisatie en de risico’s en kan variëren van MBO tot academisch niveau. Het verschilt per organisatie hoeveel tijd de preventiemedewerker krijgt om zijn taken uit te voeren. Soms gaat het om een dagdeel per week, maar andere organisaties hebben een of meerdere fulltime preventiemedewerkers in dienst. Ook kan het zijn dat de preventieve taken zijn verdeeld over meerdere personen.
Is er nog geen preventiemedewerker? Wijs uw bestuurder er dan op dat dit verplicht is. In principe is het niet toegestaan iemand van buiten de organisatie aan te stellen, behalve als het niet mogelijk is om dit binnen uw organisatie te regelen.
Competenties
De competenties die de preventiemedewerker moet hebben zijn ook afhankelijk van uw organisatie. Wel zijn er een aantal competenties te benoemen die voor iedere preventiemedewerker van belang zijn. Denk hierbij aan resultaatgerichtheid, omgevingsbewustzijn, onafhankelijkheid, plannen en organiseren en kwaliteitsgerichtheid. De preventiemedewerker is meestal actief op beleidsniveau en hij coördineert en toetst in de praktijk de uitvoering van het arbobeleid in de organisatie.
Soms zijn de arbeidsrisico’s in een organisatie zo divers dat er verschillende specialismen nodig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een productiebedrijf waar de risico’s in de fabriekshal heel anders zijn dan die voor het kantoorpersoneel. Ga als OR na of het wenselijk is dat deze preventieve taken door een persoon of meerdere personen worden uitgevoerd.
Taken preventiemedewerker
De taken van de preventiemedewerker zijn sterk afhankelijk van de uitkomsten van de RI&E. De taken van de preventiemedewerker moeten worden vastgelegd in het arbobeleid van uw organisatie. Wel zijn er drie taken van de preventiemedewerker wettelijk vastgelegd:
- Het (mede) opstellen en uitvoeren van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E).
- Het adviseren en nauw samenwerken met de ondernemingsraad / personeelsvertegenwoordiging over de te nemen maatregelen voor een goed arbeidsomstandighedenbeleid.
- Deze maatregelen (mede) uitvoeren.
De preventiemedewerker helpt met het (mede) uitvoeren van de RI&E en de rapportage daarover. Ook mag de preventiemedewerker de werkgever gevraagd en ongevraagd adviseren.
Naast de wettelijke taken komt het in de praktijk vaak voor dat de preventiemedewerker andere Arbo-taken op zich neemt zoals voorlichting geven aan, en vragen beantwoorden van collega’s over arbeidsomstandigheden. Vaak is de preventiemedewerker degene die het contact onderhoudt met externe arbodeskundigen zoals bedrijfsarts of arbodienst en de arbeidsinspecteur. Ook is de preventiemedewerker binnen veel organisaties de aangewezen persoon die bedrijfsongevallen onderzoekt.
De preventiemedewerker is net als de OR beschermd tegen ontslag. Geeft de preventiemedewerker advies waar uw bestuurder het niet mee eens is? Dan mag dit nooit grond voor ontslag vormen.
Taken ondernemingsraad
De ondernemingsraad heeft een belangrijke rol bij de invulling van de preventieve taken in de organisatie. Bij elke wijziging van een regeling rondom de preventiemedewerker geldt namelijk het instemmingsrecht (artikel 27 WOR). Daaronder vallen het profiel en de taken van de preventiemedewerker, en per 1 juli 2017 ook de aanstelling van de preventiemedewerker.
Schakel advies in van extern deskundigen (bijvoorbeeld de arbodienst of een in arbo gespecialiseerd adviesbureau) wanneer u een instemmingsverzoek hebt gekregen rondom de invulling van preventieve taken.
Samenwerking OR & preventiemedewerker
Een van de wettelijke taken van de preventiemedewerker is het adviseren en samenwerken met de OR. Zorg dat dit overleg ook daadwerkelijk op regelmatige basis plaatsvindt. Een gedegen samenwerking tussen OR en preventiemedewerker maakt u beiden sterker. Zo kan de preventiemedewerker u op de hoogte houden van ontwikkelingen die spelen op arbogebied binnen de organisatie. Zo zorgt u ervoor dat de OR tijdig betrokken wordt bij belangrijke (vaak instemmingsplichtige) onderwerpen, zoals het vernieuwen van de RI&E.