Werkverdeling COR en OR

Hoe wordt de medezeggenschap geregeld in een grote organisatie met complexe structuren? Denk hierbij aan een holdingmaatschappij of een organisatie die uit allemaal verschillende divisies bestaat. Vaak heeft zo’n organisatie meerdere OR’en. Eén OR voor elke werkmaatschappij, een groepsondernemingsraad (GOR) voor elke divisie en een centrale ondernemingsraad (COR) als overkoepelend medezeggenschapsorgaan voor de hele holding. Maar hoe wordt al het medezeggenschapswerk in zo’n constructie verdeeld tussen de verschillende OR’en?

Modellen

Naast de OR-GOR-COR-constructie zijn er ook nog andere modellen. De leidraad is vaak ‘medezeggenschap volgt zeggenschap’. Hierbij is de verdeling van bevoegdheden tussen de Raad van bestuur (of de hoofddirectie) en het ‘lagere’ management doorslaggevend. Wanneer de top van een holdingmaatschappij alle (strategische) besluiten neemt voor de werkmaatschappijen of business-units, dan voert het management van zo’n werkmaatschappij of business-unit alleen maar besluiten uit. In zo’n geval is er alleen een OR nodig op het topniveau in de organisatie. Daar dus waar alle besluiten worden genomen.

Een trend van de laatste tijd, gesteund door recente jurisprudentie, is dat er zelfs als alle strategische zeggenschap hoog in de organisatie ligt toch ook op lagere plaatsen in de organisatie een vorm van medezeggenschap is. De gedachte hierachter is dat er lager in complexe organisaties nog genoeg operationele besluiten worden genomen die de werknemers aangaan.

Zet als OR op een rij hoe de medezeggenschapsstructuur in uw organisatie is en spiegel daaraan de bevoegdhedenverdeling tussen de verschillende lagen van directies. Ga na wat destijds de argumenten waren om voor de huidige medezeggenschapsstructuur in uw organisatie te kiezen en beoordeel of dit nog past.

Wie doet wat?

Als er meerdere OR’en in één organisatie actief zijn dan is het verstandig als deze OR’en goede afspraken met elkaar maken. Maak bijvoorbeeld afspraken over wie welk onderwerp behandelt en waarom. Deze afspraken kun je als OR’en in overleg met de Raad van bestuur vastleggen in ‘convenant medezeggenschapstructuur’. Zo weet iedereen waar hij aan toe is; het gaat om taakverdeling en de verdeling van de bevoegdheden. Wie behandelt welk onderwerp en welke bevoegdheden uit de Wet op de ondernemingsraden (WOR) zijn van toepassing op welk medezeggenschapsorgaan.

Lees hier meer over de verschillen tussen een COR, GOR en gemeenschappelijke OR.

De verdeling van de onderwerpen

De hoofdregel rond de verdeling van de bevoegdheden tussen OR en COR (artikel 35.1 van de WOR) is dat de COR uitsluitend zaken van gemeenschappelijk belang behandelt die betrekking hebben op meerdere of alle werkmaatschappijen. Gaat het om een kwestie die geldt voor één divisie, dan gaat de GOR ermee aan de slag. Een onderwerp dat binnen één organisatie speelt, wordt behandeld door de desbetreffende OR. In grote lijnen gaat de COR over de volgende zaken:

het strategisch beleid;
regelingen op het terrein van sociaal- of personeelsbeleid voor alle vestigingen;
zaken die gevolg hebben voor het hele concern zoals de sluiting of verkoop, benoeming of ontslag van de Raad van bestuur van het concern, de keuze van en het contract met de arbodienst als die voor het hele concern werkt en andere onderwerpen waar op concernniveau de grote lijnen worden vastgesteld.

Op OR-niveau gaat het om zaken zoals:

een benoeming van een directeur van het eigen onderdeel;
de specifieke werktijden in het eigen onderdeel;
zaken rond het personeelsbeleid als daar op het niveau van de werkmaatschappij nog ruimte ter invulling is;
een inkrimping of reorganisatie die geen effect heeft op de andere werkmaatschappijen of de divisie.

Zaken die zich tussen deze twee niveaus in afspelen worden doorgaans afgehandeld door de GOR. De praktijk is echter weerbarstig en niet altijd eenvoudig te bepalen. Het levert vaak discussie op. Probeer goed onderling te communiceren om uit te zoeken wat waar thuishoort.

Wat zegt de WOR?

In de Wet op de ondernemingsraden staan enkele artikelen (33 t/m 35) over de taakverdeling van medezeggenschap in concerns. Artikel 33 gaat over de instelling van een COR of GOR. Rond de instelling van een COR komen over het algemeen weinig problemen naar voren. Zowel de werknemersorganisaties, de OR’en en de Raad van Bestuur vinden het prettig als er op topniveau over het strategisch beleid kan worden gesproken. Een punt van aandacht hierbij is vaak of er onderliggende OR´en moeten blijven bestaan en wat die dan te doen krijgen.

Artikel 35 gaat over de verdeling van de bevoegdheden tussen de OR’en in één organisatie. Dat levert in praktijk soms discussie op, zowel vanuit de medezeggenschapsstructuur als vanuit het management. Daarom is het belangrijk op voorhand duidelijke afspraken te maken en de heldere kaders te stellen waarbinnen elke OR zich kan bewegen. Zo ontstaat er zowel voor het management als voor de OR’en duidelijkheid.

De bevoegdheden in praktijk

De verdeling van bevoegdheden kan op papier nog zo mooi zijn, in de praktijk loopt het vaak toch anders. Strategisch beleid of het algemeen personeelsbeleid raakt vaak alle werkmaatschappijen. Daar wil dus elk medezeggenschapsorgaan wel een zegje over doen. Zorg er daarom voor dat als een specifieke adviesaanvraag bijvoorbeeld bij de COR komt te liggen, deze adviesaanvraag wel verspreid wordt onder de OR’en. De OR’en krijgen vervolgens de mogelijkheid om een pre-advies te geven aan de COR. Andersom gebeurt het dat COR-leden een onderliggende OR kunnen adviseren over een operationele kwestie. Maar hoe dit alles precies gaat verschilt natuurlijk per concern of grote instelling.

Verzamel de reglementen (en bijlagen daarbij) van de COR, GOR en OR-en welke afspraken er zijn van het werken met een pre-advies. En hoe de OR-en op niveau van de werkmaatschappij door de COR of GOR worden bijgestaan. Vorm een oordeel over of men dit (minder) goed heeft geregeld en de praktijk.