Kabinet wil toegang vakbond tot werkvloer in meer cao’s

Het kabinet gaat werkgevers en vakbonden aansporen om afspraken voor de toegang van vakbonden in bedrijven en instellingen in cao’s vast te leggen. Ook kan de positie van vakbonden worden verstevigd met meer afspraken over vakbondsverlof, ontslagbescherming voor vakbondsleden en de vergoeding van de vakbondscontributie. Dat staat in het antwoord van minister Van Hijum van Sociale Zaken van 3 juli op twee moties van voormalig Tweede Kamerlid Maatoug en huidig lid Kathmann.

ILO-verdrag CO98

Het achterliggend probleem is dat vakbonden kampen hebben met steeds minder leden. Het is moeilijk daar verandering in te brengen, omdat de bonden regelmatig geen toegang hebben tot de werkvloer om de kunnen laten zien wat vakbondswerk betekent en welke meerwaarde dat kan hebben. Het recht op (fysieke) toegang voor een vakbond tot een bedrijf of instelling is internationaal vastgelegd in het ILO-verdrag CO 98. Nederland heeft dit ILO-verdrag in 1988 geratificeerd.

Cao of wet

In Nederland is gekozen om het recht op toegang in cao’s vast te leggen en niet in de wet, zoals in Frankrijk of Duitsland. Maar uit recent onderzoek onder 98 cao’s blijkt dat slechts in de helft van cao’s zo te zijn geregeld. Daarom wil het kabinet naar afspraken in meer cao’s. Een andere optie is om via de zogenaamde algemeenverbindendverklaring (avv) van sectorale cao’s de toegang per hele branche of sector te regelen, maar dat stuit op juridische bezwaren van mogelijke huisvredebreuk en computerbreuk. Alleen door wetgeving is dit op te lossen.

Stichting van de Arbeid

Het kabinet sluit daarom wetgeving in de toekomst niet uit, maar wil eerst nog een paar jaar kijken hoe cao-onderhandelaars omgaan met de dringende vraag van de regering om vakbondstoegang in elke cao vast te leggen. De Stichting van de Arbeid, waar werkgevers en vakbonden met elkaar overleggen, is gevraagd om nog dit jaar te kijken hoe de positie van vakbonden in organisaties verder versterkt kan worden.