Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO)

Werk brengt altijd gezondheidsrisico’s met zich mee. Daarom heeft de Arbowet bepaald dat werknemers het recht hebben om zich periodiek medisch te laten onderzoeken om hun gezondheid te toetsen in relatie tot hun werk. Zo’n keuring wordt een Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) genoemd. Het PAGO is voor de ondernemingsraad interessant, omdat de uitkomsten inzicht geven in de actuele bedrijfsrisico’s en aanleiding kunnen zijn de RI&E aan te scherpen, bepaalde gezondheidsrisico’s op de agenda met de bestuurder te zetten en het algemene arbobeleid te verbeteren. Lees in deze checklist alles over de PAGO en de rol van de ondernemingsraad.

Wat is een PAGO?

Een PAGO is een medisch onderzoek gerelateerd aan de arbeidsomstandigheden in uw organisatie. Denk bijvoorbeeld aan lichamelijke klachten door een slechte werkhouding of gehoorschade door constante blootstelling aan hard geluid in de werkomgeving. Een PAGO kijkt naar de gezondheidsrisico’s op de werkvloer die zich kunnen vertalen naar hardnekkige klachten voor werknemers. Steeds vaker wordt een PAGO uitgebreid naar een Preventief Medisch Onderzoek (PMO). Het PMO gaat wat verder dan het PAGO en kijkt ook naar de algehele gezondheid en levensstijl van een werknemer (roken, drinken, sporten). Ook zet een PMO in op het nemen van preventieve maatregelen of interventie, als dat nodig is.

Is een PAGO verplicht?

Meestal zijn werknemers niet verplicht om aan een PAGO mee te werken, tenzij dat in de cao of in een specifieke wet is bepaald. Bepaalde beroepsgroepen, zoals de brandweer, ambulancezorg en beroepschauffeurs zijn verplicht on een medisch onderzoek te ondergaan vanwege bepaalde risico’s voor de werknemer. Een oververmoeide chauffeur die achter het stuur kruipt kan de passagier in gevaar brengen als hij niet in optimale conditie kan rijden. En een ambulancemedewerker moet onder hoge druk en met veel snelheid moeilijke medische werkzaamheden uitvoeren die voor veel patiënten van levensbelang zijn. Het is voor deze specifieke beroepsgroepen daarom uiterst belangrijk dat zij gezond en fit zijn en geen arbo-gerelateerde klachten hebben.

Wetten en regels

Volgens de Arbowet (artikel 18) moet een werkgever werknemers ‘periodiek in de gelegenheid stellen een onderzoek te ondergaan dat erop gericht is de risico’s die de arbeid voor de gezondheid van de werknemers met zich brengt zo veel mogelijk te voorkomen of te beperken.’ Iedere werknemer moet dus de mogelijkheid krijgen om eens in de zoveel tijd een PAGO-onderzoek te ondergaan. Zoals eerder al genoemd zijn er bepaalde beroepsgroepen waarbij een PAGO-onderzoek verplicht is. Kijk daarom de specifieke wet- en regelgeving over uw bedrijfstak na.

Kijk altijd eerst na of uw organisatie onder een cao valt en wat hierin gezegd wordt over het PAGO. Het kan zijn dat uw cao hier al afspraken over heeft waar uw organisatie zich aan moet houden. Bijvoorbeeld over de frequentie van het aanbieden van een PAGO (of ander medisch onderzoek).

Wie voert het PAGO uit?

Alleen de arbodienst of een gecertificeerd bedrijfsarts mag een PAGO uitvoeren. De werkgever mag dit niet zelf oppakken, hij moet hier dus een arbo-deskundige voor inschakelen. Bedrijfsartsen zijn vaak werkzaam bij een arbodienst, maar werken soms ook zelfstandig. Uw organisatie is verplicht om samen te werken met een bedrijfsarts bij het regelen van bepaalde arbo-zaken, zoals verzuimbegeleiding, medische keuringen en onderzoeken.

Rol ondernemingsraad

Volgens artikel 27 lid 1 d van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) heeft u instemmingsrecht over regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en het re-integratiebeleid. Hier valt een dergelijk medisch onderzoek als het PAGO ook onder. Neem eens de afspraken over het medisch onderzoek binnen uw organisatie onder de loep: hoe vaak wordt het onderzoek aangeboden? Wie voert het uit? Voor wie zijn de gegevens inzichtelijk?

Let op: medische gegevens zijn bijzondere gegevens en vallen daarmee onder het recht op privacy van werknemers. Een werkgever mag niet (zomaar) de medische gegevens van een werknemer inzien. Ook niet als deze gegevens uit het PAGO-onderzoek naar voren komen.

Kansen

Daarentegen kunnen dergelijke gegevens uit het PAGO onderzoek wel nuttig zijn voor uw organisatie. Anonieme en algemene gegevens over de conditie en gezondheid van het personeel geven ook inzicht in de kwaliteit van uw arbobeleid. Heeft een groot deel van het personeel last van nek- en rugklachten? Dan kan het zijn dat de werkplekken niet voldoen aan de gestelde regels. Hier kunt u, samen met de bestuurder, het arbobeleid op aanpassen om de gezondheid en vitaliteit van het personeel te verbeteren. Bovendien zorgt dit voor een kleiner risico op verzuim. Dat komt uw organisatie alleen maar ten goede. Gebruik als OR uw informatierecht om inzicht te krijgen in deze gegevens en pak vervolgens met het initiatiefrecht uw kans om het arbobeleid in uw organisatie te verbeteren.

Let op: als de onderzoeksgegevens uit het PAGO aangeven dat er bepaalde arbeidsrisico’s zijn die u nog niet goed heeft ingeschat of verkeerd heeft ingeschat, dan moet u samen met de bestuurder de RI&E aanpassen. Ook over de RI&E heeft uw ondernemingsraad instemmingsrecht. Lees meer over de RI&E en het Plan van aanpak in deze checklist.