Kiesstelsels en het OR reglement

Verkiezingen voor de ondernemingsraad (OR) kunnen op een aantal verschillende manieren worden georganiseerd. Globaal gezien kan dat volgens het zogenaamde personenstelsel en lijstenstelsel. Daarnaast is het ook mogelijk om bij een verkiezing kiesgroepen in te stellen. Welke vorm jouw organisatie het beste past, hangt af van het type organisatie. In het OR reglement neemt de OR op welk kiesstelsel hij hanteert.

Alleen de OR heeft de bevoegdheid om het reglement vast te stellen, aan te vullen of te wijzigen. Ook als het gaat om het kiesstelsel. Let op: wijzigingen in de verkiezingsprocedure, en dus ook het kiesstelsel, zijn pas geldig vanaf de eerstvolgende zittingsperiode.

Personenstelsel zonder kiesgroepen

In het personenstelsel zonder kiesgroepen worden kandidaten rechtstreeks gekozen. Iedere kiesgerechtigde brengt evenveel stemmen uit als het aantal zetels dat in de OR is te verdelen. De personen met de meeste stemmen nemen zitting in de OR.

Personenstelsel met kiesgroepen

In het personenstelsel met kiesgroepen wordt de organisatie opgedeeld in groepen. Dat kan zijn per functie, afdeling of vestiging. Het kandidaatstellen en stemmen door de kiesgerechtigden vindt dan plaats binnen de kiesgroep. Ook bij het personenstelsel met kiesgroepen worden de kandidaten rechtstreeks gekozen. Iedere kiesgerechtigde brengt evenveel stemmen uit als het aantal zetels dat in de OR is te verdelen. De personen met de meeste stemmen nemen zitting in de OR.

Lijstenstelsel zonder kiesgroepen

Bij het lijstenstelsel zonder kiesgroepen kiest men in eerste instantie voor een programma en niet voor de persoon. Het is vergelijkbaar met verkiezingen voor de Tweede Kamer of Gemeenteraad. Je kiest in eerste instantie voor de partij van je voorkeur en daarbinnen op een kandidaat. De lijsten bestaan uit kandidaten die strijden voor dezelfde belangen, bijvoorbeeld veiligheid of arbeidsvoorwaarden. Vaak zijn lijsten verbonden aan vakbonden, maar dat hoeft niet. Het aantal stemmen per lijst en het aantal voorkeursstemmen bepalen wie zitting neemt in de OR.

Lijstenstelsel met kiesgroepen

Bij het lijstenstelsel met kiesgroepen zijn de lijsten vastgesteld per functie, afdeling of vestiging. Ook hier kiezen de kiesgerechtigde in eerste instantie voor het programma en vervolgens op de kandidaat van hun voorkeur. Het aantal stemmen per lijst en het aantal voorkeursstemmen bepalen wie zitting neemt in de OR. Artikel 9 van de WOR is ook hier van toepassing.

Via de online tool www.or-reglement.nl kun je kosteloos en snel je eigen OR reglement genereren. Daar kun je ook eenvoudig een keuze maken tussen de verschillende kiesstelsels.